„Zout niet ophopen, maar uitdragen”
AMERONGEN - „Een christen is een zoutend zout. Zout moet je niet ophopen, maar uitdragen”, vindt Jacob Visser. Hij nam vrijdag na vijftien jaar afscheid als directeur van de Internationale Bijbelbond (IBB). Een gedreven verkondiger van de boodschap van de Bijbel, voor bijna alle groepen. „We bereiken iedereen, behalve links-vrijzinnigen en rechts-reformatorischen.”
In 1867 tekent Josiah Spiers op het strand van Wales de tekst ”God loves you” in het zand. Aan kinderen die komen kijken, vertelt hij Bijbelverhalen. Zij schrijven die op. De volgende dag herhaalt zich het gebeuren. Hier liggen de wortels van het kinderevangelisatiewerk dat later Scripture Union zal worden genoemd.De Nederlandse afdeling wordt in 1882 opgericht en noemt zich Internationale Bijbelbond (IBB). De IBB maakt deel uit van deze Scripture Union, een wereldwijde organisatie die zich bezighoudt met evangelisatie en gemeenteopbouw in zo’n honderd landen.
De doelstelling van de IBB komt voort uit Psalm 119:105. „Uw Woord is een lamp voor mijn voet en een licht op mijn pad.” Het logo van de IBB, een olielampje naast de volledige naam, wijst op dit Bijbelgedeelte. De IBB, gevestigd in Amerongen, ziet het als opdracht om Gods Woord in deze tijd bekend en begrijpelijk te maken. „Daarom geven we uitgaven uit voor alle leeftijdscategorieën”, zegt Visser.
De IBB oogst vooral bekendheid als uitgever van Bijbelstudies, dagboeken (voor verschillende leeftijdsgroepen), kinderboekjes (B-boekjes), boekjes met verhaaltjes, puzzels, kleurboeken, en niet te vergeten de nieuwe markt van dvd’s en cd’s. De lectuurstand in het hoofdkantoor oogt bijzonder kleurrijk door het op het visuele gerichte materiaal.
Breedte
Visser (46) komt uit het onderwijs: eerst het basisonderwijs, later het middelbaar onderwijs, waar hij godsdienst gaf. Hij werkte drieëenhalf jaar als jeugdwerker voor Navigators. Zo heeft hij de breedte van de kerken leren kennen. „De Bijbel moet weer op tafel komen en betekenis krijgen, en wel zodanig dat ik niet mijn uitleg als correcter en beter beschouw dan die van de ander. Samen verstaan we de boodschap van de Bijbel, en wel de hele Bijbel. Daarom lezen we de Bijbel ook contextueel, in de vorm van hele Bijbelboeken, en niet als een losse verzameling van teksten. Het verschilt nogal of iets gezegd wordt door Amos of door Paulus.”
De Bijbel is het Woord van God, dé grote voedingsbron voor ieder mens, zegt Visser. „In welke situatie je je ook bevindt in het leven, de Bijbel geeft in alles hulp en steun. Tegelijk is het krachtig, scherp, als een tweesnijdend zwaard. De kennis van de Bijbel holt tegenwoordig behoorlijk achteruit, maar dat kan niet liggen aan het vele materiaal dat nu beschikbaar is. Trendwatchers wijzen erop dat religie weer ’in’ is en dat mensen bijvoorbeeld kruisjes kopen. Aan ons is het om uit te leggen wat die kruisjes betekenen.”
De IBB werkt dienstverlenend voor de kerken, vooral op het terrein van zondagsschoolwerk, catechese en Bijbelstudie. „Wat wij ontwerpen en uitgeven is onmogelijk door de kerken te doen. Zij kunnen bijvoorbeeld wel een leesrooster opstellen, maar niet het materiaal uitwerken. Bovendien werkt de IBB meer persoons- en kringgericht dan de kerken.”
Dat materiaal is bovendien kostbaar omdat het erg illustratief is en arbeidsintensief ten aanzien van de opmaak. „De boodschap van het Evangelie is voor alle mensen hetzelfde, maar de verpakking is steeds anders. Die vormgeving luistert erg nauw omdat de doelgroep steeds verschilt. We zijn er voor de leeftijd van 2 tot 102 jaar.”
Dat wil niet zeggen dat de IBB álle segmenten in de kerken bereikt, erkent Visser. „De uitersten, dat wil zeggen de links-vrijzinnigen of rechts-reformatorischen, bereiken we niet. Die hebben hun eigen insteek en vaak ook hun eigen materiaal. Maar alles wat daartussen zit, de middengroep, bestaande uit traditionele kerken en vrije gemeenten, bedienen we. De Evangelische Omroep, die in het blad Visie wekelijks een IBB-leesrooster afdrukt, heeft een belangrijke voortrekkersrol gespeeld in het bundelen van alle krachten.”
Gezonde situatie
De IBB heeft in het verleden, vóór de komst van Visser in 1991, een financieel moeilijke periode achter de rug. Vanaf 1976 was de IBB gehuisvest in een gebouw dat tegelijk internaat voor medewerkers, trainingscentrum en locatie voor lezersdagen was. Vanwege de slechte financiële situatie moest het pand in 1989 verkocht worden. Om de ondergang van de IBB te voorkomen, werd er drastisch gereorganiseerd. IBB stootte toen de kinderevangelisatie af en concentreerde zich op het uitgeven van nieuwe leesgidsen bij de Bijbel. Dat was het meest rendabel.
Inmiddels is de financiële situatie weer gezond. „Dat heeft ten gevolge gehad dat de oorspronkelijke missie weer handen en voeten kreeg, namelijk het verbreiden van de goede Boodschap aan kinderen.” Er zijn momenteel 500 gebedsgroepen in het basisonderwijs en er starten gebedsgroepen voor het middelbaar onderwijs. Verder is er een godsdienstmethode ontwikkeld voor het middelbaar onderwijs, Startpunt geheten, die door 300 godsdienstleraren wordt gebruikt.”
De IBB telt drie fulltime en vijf parttime werkers. De organisatie is afhankelijk van giften en kan zich voor de rest bedruipen door de verkoop van haar uitgaven.
Visser gaat nu werken bij Pieters Grafisch Bedrijf in Groede (Zeeuws-Vlaanderen). Daar wordt hij hoofd van de verkoopafdeling. Hij blijft in Wijk bij Duurstede wonen, waar hij verbonden is aan de baptistengemeente. „Sommigen zeiden van mijn overstap: je stapt het Koninkrijk uit. Ga toch weg: je kunt het zout toch niet ophopen? Ook in het bedrijfsleven moet je het licht waarin je leeft laten schijnen.
Ik vind het een enorm voorrecht om deze switch te maken. Goed, je moet het zout soms ophopen om de krachten te bundelen in organisaties, maar daarna moet het zout er ook weer uit. Ik wil graag met deze wereld in contact komen en laten zien wat je als christen kunt betekenen.”