De Republikeinse president kondigde in een rechtstreeks uitgezonden toespraak onder meer aan ruim 20.000 extra militairen naar Irak te sturen, waar al 130.000 Amerikanen actief zijn. Democratische afgevaardigden spraken over „een zwakke laatste wanhoopspoging". Zij laakten dat Bush nog steeds vooral vasthoudt aan een militaire oplossing. Zij drongen aan op een echte koerswijziging, die een snelle terugtrekking uit Irak mogelijk maakt.De belangrijke Amerikaanse bondgenoten Groot–Brittannië en Australië verwelkomden de plannen. Zij benadrukten echter dat zij hun troepen in Irak niet zullen uitbreiden. De Europese Unie reageerde terughoudend op de speech. Uit de Arabische wereld kwamen nauwelijks reacties, waarschijnlijk omdat veel plannen al vooraf waren bekendgemaakt.

In weerwil van de Amerikaanse publieke opinie en tegen adviezen van een parlementscommissie in kondigde Bush troepenversterkingen aan om het geweld in Irak in te dammen. De extra militairen moeten rust brengen in de hoofdstad Bagdad en in de opstandige provincie al–Anbar.

De president ging door het stof wegens het falende beleid in Irak. Hij noemde de huidige situatie onacceptabel. „Waar er fouten zijn gemaakt, ligt de verantwoordelijkheid bij mij", aldus Bush vanuit de bibliotheek van het Witte Huis. Hij noemde twee redenen waarom zijn beleid in Badgad had gefaald. Er waren niet genoeg Iraakse en Amerikaanse militairen om buurten veilig te houden nadat die van terroristen en opstandelingen waren gezuiverd. „En de troepen die we hadden, kampten met te veel beperkingen", aldus Bush.

De president stelde dat door het sturen van extra troepen ook een stijging van het aantal slachtoffers aan Amerikaanse zijde reëel is. „De terroristen en opstandelingen zijn zonder geweten, en zij zullen het komende jaar bloedig en gewelddadig maken". Tot nog toe verloren meer dan 3000 Amerikanen het leven in Irak. Zeker 25.000 militairen raakten gewond.

De Amerikaanse minister van Defensie Gates verduidelijkte donderdag tijdens een persconferentie dat de uitbreiding in fases zal verlopen. Net als Bush gaf hij geen tijdslimitiet voor de Amerikaanse aanwezigheid in Irak. Niemand kan voorspellen hoe lang er troepen nodig zijn, aldus de nieuwe minister.

Gates wil de komende vijf jaar in totaal 92.000 extra militairen voor de Amerikaanse strijdkrachten. Het aantal actieve Amerikaanse militairen steeg de afgelopen jaren al van 482.000 naar 512.000.

Om de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Irak uiteindelijk mogelijk te maken, moeten Iraakse militairen het voortouw gaan nemen in de gevechten. De Amerikanen moet zich meer met adviseren en ondersteunen gaan bezighouden. Vanaf november moet de Iraakse regering de volledige verantwoordelijkheid krijgen.

Bush stelde in zijn toespraak ook dat „een succesvolle strategie voor Irak verder gaat dan militaire operaties". Hij trekt extra geld uit voor wederopbouw en een banenprogramma.

Overleg met de buurlanden Syrië en Iran sloot de president vooralsnog uit. Volgens hem staan Teheran en Damascus toe dat van hun grondgebied gebruik wordt gemaakt voor terroristische activiteiten in Irak.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice benadrukte donderdag dat de Verenigde Staten landen die de situatie in Irak verder proberen te destabiliseren, hard zullen aanpakken. Amerikaanse militairen hadden kort daarvoor een consulaat van Iran in de Iraakse stad Arbil bestormd en enkele medewerkers gearresteerd.