Nu komen overstromingen in deze regio vaker voor. In 1890 (maar dat is al bar lang geleden) liep ook een deel van Praag onder. We hebben hier te maken met berggebieden, waarbij het regenwater met grote snelheid vanaf de berghellingen naar beneden stroomt. De rivieren die normaal voor de waterafvoer zorgen, slingeren zich door nauwe bergdalen. Anders dan bij onze laaglandrivieren met hun brede uiterwaarden, zijn er daarom weinig mogelijkheden om die extra watermassa’s op te vangen.

Vandaar dat ook bevolkingscentra onderlopen, waaronder Praag met zijn beroemde stadscentrum en Dresden, de stad die de klap van de Tweede Wereldoorlog nog nooit te boven is gekomen. Steden zijn in het verleden vaak ontstaan bij rivierovergangen. Dat waren kruispunten van handel en verkeer. Bij hoogwater zijn de oude stadscentra dan ook het meest kwetsbaar.

In het voormalige Oostblokland Tsjechië zal het moeilijker zijn om de kosten voor herstel op te brengen dan in Duitsland en Oostenrijk. Datzelfde geldt voor de beveiligingsmaatregelen die nodig zijn om bij een volgende wolkbreuk de schade beperkt te houden.

De geweldige hoeveelheden water die in korte tijd uit de lucht kwamen vallen, doen de vraag rijzen in hoeverre dit weertype nog normaal is. Of worden we hier zonder meer geconfronteerd met de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering? Ook elders in de wereld is er op dit moment sprake van extreme weersomstandigheden.

In Duitsland, waar in september verkiezingen voor de Bondsdag worden gehouden, groeide de wateroverlast meteen uit tot een politiek thema. Was het niet onverantwoord van de christen-democraten om zich tegen de ecobelasting op benzine te verzetten? Vooral de Groenen doen hun best om de watersnood politiek te verzilveren.

Naast dit politieke gebruik van de zware regenval is er de wetenschappelijke discussie. Is deze dramatische wateroverlast inderdaad een gevolg van de klimaatverandering die ons bedreigt?

Ruim 300 mm regen in een etmaal is inderdaad abnormaal. Maar op weergebied kunnen zich nu eenmaal grote fluctuaties voordoen. Het is normaal dat er zo af en toe heel bijzondere dingen gebeuren. Pas wanneer de afwijkingen (qua regen, droogte, hitte, koude etc.) zo extreem zijn dat ze niet meer tot de normale afwijkingen gerekend kunnen worden, begint het aannemelijk te worden dat er inderdaad sprake is van structurele klimaatsveranderingen. Zo langzamerhand lijkt het daar wel op.

Ditmaal bleven wij in West-Europa, afgedacht van enkele lokale wolkbreuken zoals in Rijssen, gespaard voor het onheil. Situaties zoals zich in de jaren negentig met onze grote rivieren voordeden en waarbij belangrijke delen van de Betuwe ontruimd moesten worden, zijn nu gelukkig niet aan de orde.

Zeker ten aanzien van het weer is duidelijk dat wij mensen de zaken niet in de hand hebben. Tegenover de geweldige watermassa’s die de afgelopen dagen uit de lucht kwamen vallen, staat ook de moderne mens machteloos, zoals ook bij langdurige droogte in Afrika of elders het geval is.

Wel is het zo dat onze welvaart het mogelijk maakt eventuele schade spoedig te herstellen. In de armere delen van de wereld komen de gevolgen van extreme weersomstandigheden veel harder aan.