Geen Bols in het drankhuisje
HEEMSTEDE - Al jarenlang verzamelt hij KLM-huisjes, Delfts blauwe miniatuurtjes met drank erin. Ed van Zonneveld uit Heemstede, bij Haarlem, heeft ze allemaal. Het besluit om op bepaalde vluchten lege huisjes te geven, vindt hij maar overdreven.
Een blik in de kamer waar de verzameling staat, zegt al genoeg: hier woont een echte KLM-liefhebber. Vliegtuigmodellen, reclamebiljetten, borden met opdrukken en een wand met KLM-huisjes sieren de kamer. De inmiddels gepensioneerde inwoner van het Noord-Hollandse Heemstede werkte jarenlang voor de bekendste luchtvaartmaatschappij van Nederland. Hij regelde het vervoer voor vips. De liefde voor de KLM is inmiddels overgesprongen op zijn dochter. Zij werkt bij het grondpersoneel.Voor zijn werk zat Van Zonneveld regelmatig in het vliegtuig. Daar kreeg hij dan een KLM-huisje. „Luchtvaartmaatschappijen spraken aan het begin van de jaren vijftig met elkaar af dat ze hun passagiers geen cadeautjes meer zouden geven. De KLM besloot aan reizigers in de eerste klasse een Delfts blauw huisje te geven met drank erin. Andere maatschappijen waren daar kwaad over, maar de KLM zei dat ze haar reizigers gewoon een drankje gaf.”
Het eerste huisje werd in 1952 gemaakt. Inmiddels is het 87e exemplaar uitgegeven. Alleen mensen die een intercontinentale vlucht maken in de businessclass, de opvolger van de eerste klasse, krijgen een exemplaar. De meeste huisjes stellen Amsterdamse panden voor. Maar ook plaatsen als Alkmaar, Delft, Den Haag en Gouda zijn met enkele exemplaren vertegenwoordigd. Een van de huisjes is niet naar het voorbeeld van een Nederlands pand. Dat is een miniatuur van een gebouw in Willemstad, op Curaçao.
Enkele pandjes zijn uniek te noemen. Het Paleis op de Dam in Amsterdam bijvoorbeeld. En de Waag in Gouda. Deze twee behoren niet tot de 87 exemplaren uit het lijstje van de KLM, hoewel de luchtvaartmaatschappij ze wel heeft uitgegeven. „Deze twee werden alleen gegeven aan mensen die op huwelijksreis waren en samen businessclass vlogen.”
Een ander bijzonder exemplaar is Kasteel Drakensteyn, waar prins Claus en prinses Beatrix na hun huwelijk in 1966 gingen wonen. „Deze werd naar het voorbeeld van de KLM-huisjes gemaakt, maar hoort niet bij de officiële serie.” Van Drakensteyn werden maar 300 exemplaren gemaakt, bestemd voor de bruiloftsgasten. „Van welke gast mijn exemplaar is geweest, weet ik niet.”
Sommige huisjes heeft Van Zonneveld dubbel. Die verkoopt hij via beurzen. Op internet wordt er grif tussen de 30 en de 200 euro voor een pandje van enkele centimeters breed geboden. Van het Paleis op de Dam bewaart Van Zonneveld er drie. Ze zien er namelijk niet exact hetzelfde uit. Twee ervan hebben een achtkantig torentje, een heeft een zeskantige. Bovendien hebben ze kleurverschillen.
Al vanaf het begin werden de huisjes gevuld met drank. Eerst door Rynbende, later door Henkes, dat Rynbende overnam. Toen Henkes op zijn beurt werd ingelijfd door Bols, ging deze de huisjes vullen.
„Voor mensen uit het Midden-Oosten werden in het begin geen drankhuisjes uitgegeven, maar huisjes met een asbakje. Moslims mogen namelijk geen alcohol drinken.” Van Zonneveld heeft er enkele in zijn collectie. „Dat heeft maar kort geduurd. Tegenwoordig krijgen zij een leeg huisje.” De Heemstedenaar spaart vooral volle huisjes die nog zijn dichtgeseald.,Bijna niemand drinkt ze in het vliegtuig leeg.”
Eerder dit jaar besloot de KLM dat er op enkele lijnen geen drank in de huisjes mocht zitten. „Dat werd gedaan nadat op Heathrow aanslagen werden voorkomen.” De aanslagen zouden worden gepleegd met vloeistoffen die samen een explosief konden vormen. Momenteel krijgen passagiers op vluchten naar de VS en Canada lege huisjes. Van Zonneveld noemt dat overdreven. „De huisjes worden door de KLM zelf aan boord gebracht. Binnenkort zal de maatregel wel worden ingetrokken.”
Op zoek naar het verhaal achter opvallende berichtjes van het afgelopen jaar. Vandaag deel 5 in een serie.