Na het invullen van wat paperassen -inclusief sofinummer-, het betalen van de leges en melding bij de brandweercommandant is er meestal geen vuiltje aan de lucht. Tenzij bij controle blijkt dat er een geverfde plank tussen het riet of de boomstronken ligt, want dan volgt een milieuverbaal.Wie dezer dagen de regeltjes rond dit verbod voor het ”verbranden buiten inrichtingen” weer eens heeft nagelezen, kan de gedachte aan willekeur moeilijk van zich afzetten. Uiteraard zijn voorschriften voor vuren in de openlucht nodig - maar een consciëntieuze milieuambtenaar moet de afgelopen jaarwisseling een slapeloze nacht hebben gehad. Je kunt toch moeilijk je ogen sluiten voor al dat koper, magnesium, arseen, strontium, zink, aluminium, barium, antimoon en titanium dat in enkele uren tijd als een dun laagje sneeuw het land bedekt? Slechts een zeer plooibaar geweten maakt het mogelijk om de volgende dag een agrariër 100 euro boete in rekening te brengen voor het opstoken van een rotte kozijndorpel „omdat er zware metalen in de verf zitten.”

De neerslag in de vroege uren van het nieuwe jaar bestaat niet alleen uit zware metalen maar ook uit fijn stof, smog. Behalve die belasting voor het milieu zijn er helaas nog heel wat kwalijker gevolgen. Ook dit jaar zijn er weer twee dodelijke slachtoffers als gevolg van het gebruik van vuurwerk. Daarnaast belanden elke jaarwisseling tussen de 600 en de 700 mensen op de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis. De schade varieert van een lichte brandwond of gehooraandoeningen tot levensgevaarlijke verwondingen. Verder is het aantal branden rond oud en nieuw steevast groter dan normaal.

Desondanks spreken woordvoerders van de politie over een rustige jaarwisseling. Kennelijk vinden we het al normaal dat een gemeente als Den Haag zestig mensen inzet om op maandagmorgen 35 vrachtwagenladingen vuurwerkafval te verzamelen en dat er, over de hele Europese Unie, 45.000 gewonden vallen. Dat laatste is, hoe krom het ook klinken mag, reden geweest om voortaan zwaarder vuurwerk in Nederland toe te staan. Zo moet de invoer van illegaal materiaal uit België en Duitsland afnemen.

Toch valt er veel voor te zeggen om de regels voor het gebruik van vuurwerk weer eens op de politieke agenda te zetten. Afschaffing zal wel onhaalbaar zijn, al bestaan daar zeker argumenten voor. Wie op oudejaarsdag de balans van zijn leven opmaakt en de ernst van de tijd tot zich laat doordringen, heeft in de regel niet veel feestvreugde meer. Afgezien daarvan zijn schade aan milieu, mens en dier genoeg reden om het gebruik in te dammen. Uitgesmeerd over een heel jaar valt het allemaal wel mee, maar met die drogreden valt elk vliegtuigongeluk te relativeren.

De SGP heeft eind vorig jaar gepleit voor een milieuheffing op vuurwerk. Valt hierover, net als bij de Winkeltijdenwet, geen gelegenheidscoalitie te smeden met een linkse partij? Het is niet meer dan terecht dat de vervuiler betaalt. Verder terugdringen is ook mogelijk door vuurwerk te rantsoeneren en het aantal afsteekplaatsen te beperken.