Turkse Hezbollah steekt de kop weer op
ISTANBUL - Na zes jaar ondergronds te hebben geopereerd steekt een militante Koerdische moslimgroep die zich de Turkse Hezbollah noemt de kop weer op, met volgens de Turkse autoriteiten weliswaar vage, maar verontrustende dreigementen.
Hoewel de Turkse Hezbollah zijn naam ontleent aan de in Libanon gevestigde naamgenoot, bestaat er geen officiële verbintenis tussen de twee. Waarin de groeperingen wel overeenkomen, is dat ze allebei mogelijk steun ontvangen van Iran. In het jaar 2000 werd de Turkse Hezbollah voor een groot deel opgerold, toen bij een grootschalige politieactie de leider van de beweging werd gedood en meer dan 6000 leden gearresteerd werden.De wederopstanding van de organisatie werd aangewakkerd door de Amerikaans-Britse inval in Irak, zegt Emin Demirel, antiterreurspecialist en auteur van een boek over de Turkse Hezbollah. „De groep is tot aanslagen in staat, maar de beslissing om tot actie over te gaan is tot dusver nog niet genomen.”
De Turkse Hezbollah kent een gewelddadig verleden. Decennialang executeerde de groep zijn tegenstanders met een enkel schot of de slag van een groot zwaard. De Turkse politie heeft kerkers en martelkamers van de groepering ontdekt en de lichamen van zo’n honderd slachtoffers opgegraven.
In een gewelddadige wraakactie na de dood van hun leider vermoordden aanhangers van de Turkse Hezbollah een hoge politiefunctionaris en vijf van diens lijfwachten.
Een agent van de Turkse geheime dienst zegt dat de Turkse autoriteiten de groep, die nu ongeveer 20.000 leden telt, scherp in de gaten houden. Sommige Hezbollahaanhangers werden onlangs gearresteerd.
Toch voorspelt de agent dat de groep geen terroristische aanslagen zal gaan uitvoeren zoals Turkse al-Qaidacellen in 2003 deden, toen zij in Istanbul 58 mensen om het leven brachten. Wanneer de Turkse Hezbollah namelijk als een terroristische organisatie wordt bestempeld, zal dit gevolgen hebben voor de honderden leden die op dit moment in Europese landen aanvragen voor politiek asiel hebben lopen.
De groepering wil een islamitische Koerdische staat oprichten in het zuidoosten van Turkije. In het verleden kwam hij daarbij in botsing met Koerdische guerrillastrijders die er een marxistische staat willen stichten.
Tegenwoordig probeert de Turkse Hezbollah volgens een van de Libanese Hezbollah en de Palestijnse Hamas afgekeken methode harten te winnen door in het verpauperde zuidoosten van Turkije gratis gezondheidszorg, onderwijs en financiële steun aan de armen te bieden.
De Turkse autoriteiten zien de activiteiten van de Turkse Hezbollah toenemen, maar willen er niet al te hard tegen ingaan, omdat dit in de beladen atmosfeer van vandaag nog meer jonge moslims in de armen van de organisatie kan drijven.
De Turkse regering zit door de opkomst van Hezbollah in een lastig parket: zij moet radicale islamitische elementen indammen, om haar droom van toetreding tot de Europese Unie niet in duigen te laten vallen, maar tegelijkertijd moet zij ervoor zorgen dat wat zij doet, niet als een knieval voor het Westen wordt uitgelegd.
Radicale moslims spelen handig op Turkijes moeizame relatie met Europa in. In de literatuur van de Turkse Hezbollah wordt Turkije een slaaf van het Westen genoemd, vanwege zijn aspiraties voor het lidmaatschap van de EU en omdat het vriendschappelijke relaties onderhoudt met Israël en de VS.
Zulke aantijgingen vinden steeds vaker weerklank in Turkije, waar steeds minder mensen in de Europese droom geloven en steeds meer zich kwaad maken over de oorlogen in Irak, Afghanistan en andere islamitische gebieden.
In een boek van de Hezbollah uit 2004 is te lezen dat de aanslagen van 11 september 2001 door „imperialisten en zionisten” zijn aangegrepen om „een wereldwijde oorlog tegen de islam te ontketenen.” De schrijver, I. Bagasi -volgens inlichtingendiensten een pseudoniem van de vanuit Duitsland opererende leider Isa Altsoy- waarschuwt „degenen die ons onderdrukken dat als zij niet ophouden, wij hun wereld tot een hel zullen maken.”
Zowel Iran als de Turkse Hezbollah ontkent dat de groep steun van Teheran geniet, zoals bronnen bij de Turkse inlichtingendiensten beweren. Strijders van de Turkse Hezbollah zouden in Iran getraind worden, maar die claimen dat ze er slechts op vakantie of voor educatieve doeleinden waren.
De journalist Cuneyt Ulsever schreef onlangs in een Turkse krant dat hij vreest dat de Turkse Hezbollah door de Iraanse regering wordt gebruikt om onrust te stoken in Turkije. Alles zou te maken hebben met „dit spel in het Midden-Oosten, waarin de VS zich in de nesten hebben gewerkt en Iran zeer intelligente strategieën aan het ontwikkelen is”, aldus Ulsever.