Fout in anatomische les Rembrandt
GRONINGEN (ANP) - De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp, het bekende schilderij van Rembrandt, is geen exacte weergave van de werkelijkheid.
Dat stellen deskundigen van de afdeling Anatomie van het Universitair Medisch Centrum Groningen nadat zij zelf de linker onderarm van een overleden man hadden ontleed.Hun bevindingen staan in het zaterdag verschenen nummer van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De juistheid van de anatomie op het schilderij uit 1632 is al eerder onderwerp van discussie geweest, maar de Groningse onderzoekers zeggen dat zij de ontleding voor het eerst in het echt hebben nagebootst.
De Groningse chirurgen legden de arm van het lichaam dat zij gebruikten in precies dezelfde positie als op het schilderij en prepareerden spieren, pezen en zenuwen vrij. In vergelijking met het doek, dat hangt in het Mauritshuis in Den Haag, vonden ze vier anatomische verschillen.
Er bestaan meer schilderijen van het Amsterdamse Chirurgijnsgilde. Die tonen geen precieze weergave van een bepaalde anatomische les, maar zijn meer groepsportretten. Rembrandts schilderij leek eerst wel een realistische weergave van een anatomische les, maar dat blijkt dus niet het geval.
Overigens toonde röntgenonderzoek tijdens de restauratie van het schilderij tussen 1996 en 1998 dat Rembrandt in eerste instantie de ontlede linker arm hoger in het schilderij had afgebeeld. Het kan zijn dat die veranderingen hebben bijgedragen aan de verschillen in de anatomie.