Uitbreiding van de EU is het hoofdthema van de EU-top donderdag en vrijdag in Brussel. Nederland en Frankrijk hadden voorafgaand aan het topberaad van regeringsleiders benadrukt dat er een diepgaande discussie moest komen over vergroting van de Unie. „Er kwam vanuit de bevolking steeds meer kritiek op het uitbreidingsproces”, lichtte Balkenende donderdagavond toe.Nederland zette voorafgaand aan de discussie op de EU-top in op drie punten: landen moeten een voor een, en niet meer als blok, toetreden tot de Unie; nieuwe lidstaten krijgen pas een datum voor toetreding te horen als ze daar klaar voor zijn én bij de onderhandelingen worden moeilijke onderwerpen voortaan direct bij de kop gepakt.

De Europese regeringsleiders namen donderdag alle drie die punten over.

De Finse premier Vanhanen, momenteel EU-voorzitter, zei donderdagavond dat de EU geen nieuwe eisen stelt aan toetreders, maar dat de geldende criteria strikter worden toegepast. „De EU sluit geen deuren.”

Voorzitter Borrell van het Europees Parlement zei op de EU-top dat de Unie pas kan uitbreiden als er een nieuw Europees verdrag is. „Het verdrag van Nice is geen goede basis voor vergroting van de Unie.”

Minister Bot van Buitenlandse Zaken zou ook het liefst zien dat de institutionele hervormingen van de EU klaar zijn voor verdere uitbreiding, maar noemde een nieuw verdrag „geen absolute noodzaak.”

Op de top debatteerden de EU-leiders vrijdag nog over Servië. Sommige lidstaten willen dit land minder beperkingen opleggen, maar Nederland en andere landen vinden dat de gesprekken over samenwerking pas kunnen worden hervat als Servië volledig meewerkt met het Joegoslaviëtribunaal. Over Turkije werd op de top niet meer gesproken.