Balkenende en Bos onder vuur
DEN HAAG - De crisis die politiek Den Haag woensdag in een ijzeren greep hield, roept vragen op over de rol van premier Balkenende. Ook PvdA-leider Bos ligt onder vuur.
Dinsdagavond laat stelde Balkenende zich nog vierkant op achter VVD-minister Verdonk. Tijdelijk geen asielzoekers uitzetten was voor Balkenende onbespreekbaar. Een meerderheid van de Kamer kon dat wel willen, maar het staatsrecht liet een dergelijke ingreep niet toe, betoogde de premier. De Kamer had volgens hem de verkeerde volgorde gekozen. Wie de uitzettingen wilde stopzetten, moest eerst het huidige asielbeleid veranderen. En dat kan van een demissionair kabinet niet worden verlangd.Gisteren maakte Balkenende na ruim tien uur kabinetsberaad bekend dat de uitzetting van asielzoekers alsnog wordt gestaakt. Weliswaar geldt dat besluit voor een beperkte groep (gezinnen met kinderen) maar wat dinsdag juridisch onmogelijk was, bleek een dag later toch te kunnen.
In een reactie zei PvdA-leider Bos de premier niet meer te kunnen volgen. „Hoe zit het nu met de staatsrechtelijke bezwaren die hij tijdens het debat opvoerde?” Hij kondigde aan Balkenende vandaag hierop scherp te zullen bevragen.
Ook CDA’er Terpstra heeft kritiek op de rol van Balkenende in het conflict tussen Kamer en kabinet. Hij vindt dat de premier de regie is kwijt geraakt. Bos treft volgens hem eveneens blaam. Balkenende en Bos hadden al in een vroeg stadium de koppen bij elkaar moeten steken om te voorkomen dat de kwestie uit de hand zou lopen. „Ze hadden dat als verstandige mensen moeten oplossen.” Terpstra was voorzitter van het CNV en wordt genoemd als toekomstig minister.
Ook binnen de PvdA is er kritiek op de rol van Bos. Oud-minister Peper noemde het vanochtend in het EO-radioprogramma De Ochtenden niet verstandig en zelfs „belachelijk” om zo’n omstreden onderwerp als de uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers op de agenda te zetten. Volgens hem handelde Bos uit frustratie over zijn verkiezingsnederlaag. „Hij had deze kwestie nooit zo op scherp mogen zetten.” Peper voorziet dat de onderhandelingen tussen Balkenende en Bos over de formatie van een nieuw kabinet nu nog moeilijker zullen worden. „De verhoudingen zijn door toedoen van Bos extra verziekt.”