Hij versloeg alle grote crises die de VS de afgelopen jaren troffen. Hij probeerde vooroordelen weg te nemen en door clichés heen te prikken. Maar hij ontdekte ook dat Amerika eigenlijk een heel exotisch oord is. Marc Guillet: „Ik ben aan dit land verslingerd geraakt.” Hij staat met „één been in Amerika en met een grote teen in Turkije”, zoals hij het zelf omschrijft. Marc Guillet verbleef de afgelopen zeven jaar als correspondent van het Algemeen Dagblad in de Verenigde Staten. In september vestigde hij zich als freelance journalist in Istanbul. Over zijn ervaringen aan de andere kant van de oceaan schreef hij het boek ”Exotisch Amerika”.

Hoe exotisch is Amerika?
„Heel exotisch. Aan de ene kant zijn de Verenigde Staten ons zeer vertrouwd, door films, tv-series en dergelijke. We hebben het idee dat we Amerika goed kennen. Maar dat is maar één kant van de medaille. Als je door het land reist, ontdek je dingen die zelfs de Amerikanen niet weten. Zoals een rodeo voor zware criminelen. In een stadion binden zij de strijd aan met wilde stieren. Het publiek hoopt natuurlijk op bloed. Het is net zo barbaars als in de tijd van de Romeinen.”

Hoe goed ken je een land na zeven jaar?
„Ik heb alle vijftig staten gezien. In vergelijking met collega’s ben ik erg veel op pad geweest. Ik ben wat dat betreft meer een straathond dan een bureautijger. Het liefst ben ik onder de Amerikanen. Ik heb geprobeerd de Verenigde Staten aan de lezer uit te leggen door de stem van de Amerikanen zelf te laten horen.”

Hoe zou u de gemiddelde Amerikaan omschrijven?
„De gemiddelde Amerikaan is veel conservatiever, geloviger, volgzamer en toleranter dan de Nederlanders zijn. Zij hebben ook een veel optimistischer instelling. Er heerst altijd nog iets van een pioniersmentaliteit. Zelfs de allerarmsten denken dat zij het ooit een keer zullen maken.”

In hoeverre klopt het cliché van de oppervlakkige, op macht beluste conservatief met overgewicht die niet eens zijn eigen land op de kaart kan aanwijzen?
„Overgewicht is inderdaad een nationale epidemie, dus dat klopt gewoon. Een Amerikaan zegt ook rustig dat Denemarken de hoofdstad van Nederland is. Maar als ik jou vraag wat de hoofdstad van Iowa is, weet je het waarschijnlijk ook niet. Je moet de dingen wel in hun verhouding zien. Slechts een op de vijf Amerikanen reist naar het buitenland.”

Dat Amerikanen per definitie oppervlakkig zijn, vind ik te kort door de bocht. Als ik naar de huidige verkiezingscampagne kijk, is Nederland ook aan oppervlakkigheid verslaafd.”

Hebben wij door die vooroordelen niet een heel vertekend beeld van Amerika?
„Clichés zijn heel hardnekkig. We worden ook graag in vooroordelen bevestigd. Ik blijf erbij dat als je als correspondent de straat op gaat en het échte verhaal vertelt, je het beeld op z’n minst kunt nuanceren.”

Is Amerika een oprecht land? Enerzijds beschouwt het zichzelf als een door en door christelijke natie, anderzijds zijn er de seksindustrie, criminaliteit, Hollywood.
„Het is inderdaad een gespleten land. Er bestaat aan de ene kant een sterk secularisme. Maar aan de andere kant zijn christelijke normen en waarden ontzettend belangrijk. Negentig procent van de Amerikanen gelooft in God; driekwart van de bevolking gaat regelmatig naar de kerk. Zij zien zich als een christelijke natie en willen dat ook uitdragen. Het is niet voor niets dat de Amerikaanse kerken een heel sterke missionaire traditie hebben.”

Waarom heeft Europa zo veel kritiek op Amerika?
„Er is sprake van een haat-liefdeverhouding. Wij nemen enerzijds heel veel van hen over. Aan de andere kant lijden wij aan een Calimerocomplex: zij zijn groot en wij zijn klein, en dat vinden we gemeen. De Belgen vinden ons ook arrogant; wij hebben niet zo veel met Duitsers op. Dat heeft allemaal met het verschil in grootte en invloed te maken.”

„We moeten ook niet vergeten dat de Verenigde Staten totaal anders zijn dan Europa. Het is bijna een andere planeet. Wij vinden de Amerikanen overdreven en zetten ons daartegen af. Ook het feit dat Amerika zich de rol van politieagent van de wereld heeft aangemeten, steekt bij heel veel landen.”

Die rol heeft Amerika vooral na de aanslagen van 11 september op zich genomen. Wat heeft die gebeurtenis met de Amerikaanse psyche gedaan?
„De aanslagen van 11 september legden vooral de kwetsbaarheid van de VS bloot. De vijanden waren altijd ver weg, het land werd door twee wereldzeeën beschermd. Nu blijkt dat Amerika niet onoverwinnelijk is. Dat heeft de Amerikanen harder gemaakt. Men heeft minder vertrouwen in internationale organisaties. Allerlei verdragen uit het verleden worden nu als knellend beschouwd. Amerika wil het liever zelf doen.”