MIVD-leden: Dwang bij verhoren in Irak
DEN HAAG (ANP) - Twee medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hebben eind 2003 verklaard dat zij in Irak een Saoedische gevangene onder druk hebben gezet omdat hij leugens vertelde.
De medewerkers gooiden tijdens het verhoor koud water over hem heen en lieten continu muziek horen om informatie van hem los te krijgen. Dat bleek maandag uit documenten die NRC Handelsblad heeft gekregen van defensie na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Tot nu toe was bekend dat het gebruik van water en geluid was bedoeld om gedetineerden tijdens nachtelijke verhoren wakker te houden en het onmogelijk te maken dat zij in het gehorige detentiecomplex onderling met elkaar spraken.De verklaring van het tweetal staat in een rapportage die bataljonscommandant Swijgman op 27 oktober 2003 naar de defensiestaf in Den Haag stuurde. Andere gegevens over onzorgvuldige handelingen door de MIVD betreffen geruchten, die hij probeerde na te trekken.
De commandant van het Nederlandse kamp bij As Samawah vond het gebruik van muziek nog te rechtvaardigen. Water gooien over wegdoezelende gedetineerden is volgens hem echter al in het grijze gebied „maar nog steeds vanuit de omstandigheden te billijken.” Swijgman schrijft ook dat hij destijds heeft benadrukt dat de MIVD zich vooral goed aan de regels moet houden, juist omdat er geen buitenstaanders bij de MIVD-verhoren zaten en om de Nederlandse krijgsmacht niet in diskrediet te brengen.
Toenmalig chef-defensiestaf Kroon stuurde op 31 oktober op zijn beurt de nota over de mogelijke misstanden naar minister Kamp van Defensie, waaraan Swijgmans memo als bijlage was toegevoegd. Uit Den Haag kwam daarop de opdracht om de Koninklijke Marechaussee in te schakelen. Die deed onderzoek en meldde de bevindingen aan het openbaar ministerie in Den Haag. Het OM zag echter geen reden voor strafrechtelijke vervolging.
De woordvoerder van Kamp ontkende maandag dat de minister onlangs de Tweede Kamer verkeerd heeft ingelicht over het gebruik van water en geluid. Inmiddels doen twee commissies onderzoek naar de MIVD-verhoren in Irak en hoe met de melding daarover is omgesprongen binnen defensie.