Museum Dorestad in Wijk bij Duurstede binnengaan zonder een beroemde archeologische vondst te vernielen is onmogelijk. Wie de deur opent, doorklieft onvermijdelijk de gouden broche, die in 1969 op de bodem van een put in Wijk bij Duurstede is ontdekt. Tenminste, een replica ervan, die deels is bevestigd aan de deurkruk van de linkerdeur en deels aan die van de rechter.Het cirkelvormige sieraad is een vondst uit lange zoektochten naar overblijfselen van Dorestad, onderdeel van het rijk van Karel de Grote. In 1841 gaat voor onderzoek de eerste schop de grond in; in de zestiger jaren van de twintigste eeuw start een ruim dertig jarig durende graaftocht - de langstdurende ooit. Talloze scherven, ijzerertsresten en gereedschappen zijn het resultaat. Munten met kruisen erop en resten van schepen die wijzen op intensieve scheepvaart leiden tot de conclusie dat Dorestad is ontdekt - de plaats die in allerlei bronnen opduikt als rijke, christelijke handelsplaats en slachtoffer van plunderingen door de Vikingen.

Hoe belangrijk Dorestad rond de negende eeuw ook is, de belangstelling ervoor zakt weg, stelt Jan van Doesburg, werkzaam bij de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten. Hij heeft zelf meegegraven in de omgeving van Wijk en geeft een lezing over het dagelijks leven in Dorestad tijdens de themadag, die deels plaatsheeft in het gemeentehuis en deels in het museum van Wijk bij Duurstede.

Dat leven van alledag moet een bedrijvig gebeuren zijn geweest. Dorestad is een ambachts- en handelsoord, met een overzees netwerk tot aan Scandinavië toe. In de stad toveren handwerkers beenderen van runderen -afkomstig van eigen boerderijen- en geweien van herten om tot primitief strijkijzer of dobbelsteen. Die laatste is in de middeleeuwen niet vierkant, maar rechthoekig, bewijst een exemplaar in Museum Dorestad.

Het leven in Dorestad bestaat niet alleen uit spel en werk; er is ook dreiging van buitenaf. In 834 vallen de Vikingen voor het eerst binnen, wetend dat er iets te halen valt. De beroemde broche is misschien wel met opzet in de waterput gegooid, uit angst voor rovende Vikingen, oppert een anonieme archeologenstem in het Wijkse museum.

Komend jaar, waarschijnlijk half januari, start in het noorden van Wijk bij Duurstede een nieuwe opgraving met financiële hulp van het Rijk. Het is de uiterste mogelijkheid om nog een bijzondere broche of rechthoekige dobbelsteen naar boven te halen, want over enige tijd moeten op deze graafplaats 104 woningen staan. Graven op andere plekken is evenmin mogelijk: het zuidelijke deel van de „eerste middeleeuwse stad” ligt in de uiterwaarden en het middendeel is weggespoeld door de Kromme Rijn. Van Doesburg, concluderend: „Dit is dus de laatste kans om nog eens goed naar Dorestad te kijken.”