Tot dusver houdt Volkert, vrijdag bij de rechtbank in Amsterdam de grote afwezige, zijn kaken op elkaar. Maar wellicht komt daar binnenkort verandering in. De advocaten van Volkert hebben in een brief aangegeven dat de verdachte „op enig moment in het vooronderzoek een verklaring wil en zal afleggen.” Het was een van de verrassende mededelingen van officier van justitie mr. J. Plooy.

De bewijzen tegen de Harderwijker zijn vele. Op Volkerts latex handschoenen en de mouwen van zijn jack zijn kruitresten gevonden. De zes hulzen die op de moordplek zijn gevonden, behoren bij pistoolpatronen -van het kaliber 9 millimeter Parabellum- die afkomstig zijn uit het wapen dat Volkert in zijn jas droeg. Verder bevond zich bloed van Fortuyn op Volkerts pistool. Op de broekspijp van de verdachte zat celmateriaal van Fortuyn.

Op Van der G.’s handen zijn grondsporen ontdekt. Het OM doet daar nog onderzoek naar. „Deze sporen roepen de vraag op: Waar heeft hij zich tot kort voor de moord op Fortuyn opgehouden, en met wie?” zo stelde Plooy.

Volkert heeft niet alleen Pim Fortuyn om het leven gebracht, stelt het OM, maar ook twee van zijn achtervolgers bedreigd „met een misdrijf tegen het leven.” Het gaat om Fortuyns chauffeur, H. Smolders, en om een NPS-studiochef. Toen Volkert merkte dat de mannen hem op de hielen zaten, hield hij zijn rechterjaszak, waarin het pistool zat, „dreigend omhoog.”

Opzienbarend was Plooys onthulling van de vondst van bommateriaal in Volkerts garage, bij zijn huis in Harderwijk. Leden van het Explosieven Opruimings Commando vonden op 24 juni een kunststof container, met daarin flessen met zwavelvuur, zoutzuur, condooms met een mengsel van suiker en kaliumchloride, en nog andere nog onbekende stoffen. In de bak lagen ook een apparaat bestaand uit een kookwekker, elektriciteitssnoer en stekkers, plakken lood en laboratoriumglaswerk. Buiten de container stond een glazen pot met capsules met rubberen dop, en koperen leiding met holle kern.

Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) doet verder onderzoek naar de materialen. Overigens was de vondst van de recherche rijkelijk laat, ruim anderhalve maand na de moord op Fortuyn.

Advocaat mr. A. Franken, een van Van der G.’s raadslieden, stelde vrijdag dat de samenleving Volkert al heeft veroordeeld zonder dat de man is berecht. Hij betwijfelt of er sprake is van een eerlijk proces. Daartoe haalde Franken regelmatig artikel 6 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) aan, dat beoogt dat een verdachte niet bij voorbaat als schuldige wordt behandeld.

„Iedere terughoudendheid in deze zaak ontbreekt. Er zijn herkenbare foto’s van Volkert gepubliceerd. Niemand lijkt er meer aan te twijfelen dat Volkert de moord heeft gepleegd. Voor sommigen is een rechtszitting een overbodige exercitie en verdient Volkert de hoofdprijs, dat is levenslang. Maar gelukkig werkt het zo niet in een rechtsstaat. Dat heeft niets te maken met juridisch formalisme, maar met een eerlijk, fatsoenlijk strafproces.”

De familie van Pim Fortuyn was vrijdag met een tiental personen aanwezig, onder wie de twee broers Marten en Simon en enkele oomzeggers. De twee zussen van Fortuyn waren afwezig. „Die hebben het emotioneel nog te zwaar”, aldus Marten Fortuyn. De familieleden uitten hun misnoegen dat ze een plek op de achterste rij in de rechtszaal kregen toegewezen. „De dader heeft meer rechten dan wij”, schamperde een van hen.

Op de zitting verscheen een handjevol Pim-aanhangers. Een van hen is Thea Kroeze uit Amsterdam. Op haar rug hangt een affiche met de tekst: ”Volkert, wanneer vertel je, waarom je Pim hebt vermoord???” Linksonder een portret van Fortuyn, lachend en met de hand omhoog. Rechtsonder een fotootje van Volkert, zonder het zwarte balkje voor zijn ogen. Tussen beide afbeeldingen staat een revolver.

„Ik had mijn hoop op Pim gevestigd”, zegt Thea, een sigaret rokend in de benauwde wandelgangen van de bunker, waar luxaflex het zicht naar buiten beneemt. „Fortuyn was een man die de waarheid dorst te zeggen. Op het gebied van integratie bijvoorbeeld. Ik heb niets tegen gekleurde mensen, ik ben zelf dertig jaar getrouwd met een buitenlander, maar de laatste acht jaar hebben we veel te veel mensen laten binnenkomen. Pim zei het al: De echte vluchtelingen zitten ergens in een hutje in hun eigen land.”

Buiten, pal voor de rechtbank, dragen enkele dames een Nederlandse vlag met op de witte balk de tekst ”At your service”. „Er zijn niet veel aanhangers van Pim gekomen”, zegt een van de vrouwen. „Maar we moeten blijven strijden voor het gedachtegoed van Pim.”

De zitting bij de speciale rechtbank, de bunker genaamd, op een industrieterrein in Amsterdam-Osdorp werd vrijdag met extreme veiligheidsmaatregelen omgeven. Zo mochten de talloze journalisten niet met een mobiele telefoon naar binnen, vanwege de vrees dat in de mobieltjes explosieven of kogels verborgen zaten. Tientallen politieagenten -op de motor, op de fiets, in de auto- begaven zich in en rond het rechtsgebouw.

Op een volgende zitting zullen het moordwapen en de kleren van Volkert van der G. worden vertoond. Ook komt er in de rechtszaal een grote plattegrond te hangen waarop de vlucht- en volgroutes worden ingetekend.