Gates werd eerder op de dag ondervraagd door leden van de commissie. Hij trok vooral aandacht met zijn opmerking dat de Verenigde Staten de strijd in Irak aan het verliezen zijn. Gates zei tegen de senatoren het conflict in Irak tot zijn hoogste prioriteit te zullen maken, waarbij „alle opties op tafel liggen".De 63–jarige oud–directeur van de inlichtingendienst CIA waarschuwde dat de Amerikaanse koers in Irak de toekomst van het Midden–Oosten voor vele jaren zal bepalen. Hij sprak ook de vrees uit dat de oorlog binnen twee jaar kan overslaan naar andere landen in de regio.

De hoorzitting had plaats een dag voor de langverwachte publicatie van het rapport van de Iraq Study Group. Deze studiegroep, waarvan Gates tot zijn nominatie deel uitmaakte, presenteert alternatieven voor de huidige strategie in Irak en zal vermoedelijk een geleidelijke terugtrekking van gevechtstroepen uit Irak voorstellen vanaf 2008. Bovendien zal in het zwaarwegende advies worden opgeroepen om Syrië en Iran meer te betrekken bij het zoeken naar een oplossing van het conflict.

Iran wordt ervan beschuldigd opstandige sjiieten in Irak actief te steunen. Syrië is in de ogen van de VS een land dat toestaat dat opstandelingen via Syrisch grondgebied kunnen binnendringen in Irak om er aanslagen te plegen.

President Bush beschouwt Iran en Syrië ook nadrukkelijk als landen die het internationale terrorisme steunen. Iran zou in de visie van de Amerikanen, en van Gates, bovendien een programma hebben om atoombommen te maken.

Gates zei tijdens de hoorzitting tegen een aanval op Syrië te zijn en een militaire actie tegen Iran alleen als „absoluut laatste mogelijkheid" te beschouwen. De Amerikanen moeten de problemen met Iran op diplomatieke wijze proberen op te lossen en in samenwerking met bondgenoten. Volgens Gates is het „nuttig" voor de VS om „communicatielijnen" met landen als Syrië en Iran open te houden.