„Het teer guichelheil komt weer terug”
VOGELENZANG - Aan de ene kant een duingebied met een waterpeil van 6,5 meter boven NAP, aan de andere kant een bollengebied dat bijna een meter onder NAP ligt. Gaat dat wel goed? Projectleider Luc Geelen meent van wel.
„Pas op, zo’n zware jongen stopt niet zomaar.” Midden in de Amsterdamse Waterleidingsduinen waarschuwt Geelen met enig ontzag voor een enorme truck die zand naar het Van Limburg Stirumkanaal brengt. In 1995 werd het grootste gedeelte van het kanaal -dat parallel aan de zee ligt- al gedempt. Dit jaar volgt de rest. De maatregel moet voorkomen dat er zoet water afvloeit naar de zoute Noordzee.Water is er volop in de Waterleidingduinen. Al vanaf 1850 wordt er drinkwater gewonnen voor de Amsterdamse burgers. Tegelijkertijd is het 3400 hectare grote gebied het grootste aaneengesloten natuurgebied van de Nederlandse kust en het stilste gebied in de Randstad.
De waterwinning heeft haar tol geëist in duingebied. Door verdroging verdwenen verschillende planten-, insecten- en amfibiesoorten. In het noordelijke gedeelte kon beheerder Waternet dit proces een halt toeroepen, door de vele kanalen bij te vullen met water uit de Rijn. Door deze infiltratie zijn er in dit gedeelte op verschillende plekken natte poelen te zien, waar onder andere libellen en padden op afkomen.
In het zuidelijke gedeelte van de waterleidingsduinen -op het Zuid-Hollandse gedeelte- is de verdroging moeilijker tegen te gaan omdat er geen kanalen doorheen lopen. Een peilstijging van 1,30 meter in de zuidelijkste kanalen is nodig om toch vernatting in het gebied te krijgen. Geelen denkt zo onder andere planten als het teer guichelheil, parnassia en verschillende orchideeën weer terug te krijgen.
Bewoners en bollentelers uit aangrenzende plaatsen zien de peilverhoging met angst en beven tegemoet. „Niet nodig”, volgens Geelen. „Er zal altijd een bufferzone blijven tussen de natte duinen en het bollengebied. In eerste instantie is dat het Oosterkanaal. In een later stadium willen wij het peil in dit kanaal met 3 meter verhogen en komt er een minstens 10 meter brede sloot als buffer.” Verder noemt Geelen de nauwkeurige monitoring en de aanwezigheid van pompen in het grensgebied.
Onderdeel van het project De Zilk is ook een verbetering van het peilvakkensysteem in het bollengebied. „Nu staan de sloten in het gebied allemaal in verbinding met de Leidse Vaart, waardoor er overal hetzelfde peil is. Het hoogheemraadschap gaat de sloten loskoppelen van de vaart, zodat er negen verschillende peilvakken komen met een lager peil dan nu het geval is.”
De kosten voor het opnieuw inrichten van de peilvakken bedragen 4 miljoen euro.