Zaterdagmorgen 9.00 uur. De deuren van de Americahal zwaaien open. Duizenden kopers slaan hun slag op de meest commerciële kerstmarkt ooit. Het evenement trekt in twee dagen tijd 25.000 bezoekers. Gasten graaien en snaaien tussen de kleren, kasten, knuffels. Tuinmeubelen voor een tientje. Rechts kerstballen, links boksballen. Hier en daar ontstaan schermutselingen.De verkoop is verboden. Het gemeentebestuur van Apeldoorn stak vorige week een stokje voor de HEMA-dumpdagen in de Americahal. Op straffe van 100.000 euro per dag. Donderdag daagde de evenementenhal het gemeentebestuur voor de rechter. Tevergeefs. Het bestemmingsplan verbiedt detailhandelsactiviteiten op deze locatie, betoogt de gemeente. „Kleinzieligheid ten top”, reageren bezoekers.

De Americahal en de HEMA gooiden het roer om. De dumpdagen zijn in allerijl omgetoverd tot een kerstmarkt. Onder deze vlag zou het evenement geen problemen moeten opleveren. Op het laatste moment is de hal daarom opgesierd met lampjes en lichtjes. Kerststerren langs het hek, kerstmuziek uit de speakers, kerstman op de winkelvloer. De ingang gaat schuil achter dennengroen. Alleen de glühwein ontbreekt.

Bezoekers komen echter niet voor de kerstsferen, maar voor de korting. Daarom verbood de gemeente vrijdag ook deze constructie. Opnieuw op straffe van een ton per dag. De HEMA en de Americahal hebben de verkoop zaterdag en zondag toch doorgezet. „Soms moet je risico’s nemen”, verklaart woordvoerder Huiskamp namens de Americahal en de HEMA. „Een ton is natuurlijk een hoop geld. We zien wel waar het schip strandt. Het is toch een kerstmarkt?”

Om niet het verwijt te krijgen dat het evenement slechts één aanbieder kent, hebben de organisatoren eind vorige week snel twintig kleinere standhouders opgetrommeld. Op de site meldt de Americahal: „Mogelijk zijn ook HEMA en V(&(D aanwezig als standhouders met een groot assortiment.” In de hal overheerst echter één aanbieder: HEMA. Op de galerij van de evenementenhal staan een verdwaalde glasblazer en een snoepverkoper.

De Americahaldirectie is boos over het verbod en de dwangsom. „Wij organiseren hier al twee jaar boekverkopen”, zegt directeur Rob Gerritsen. „Daar hoor je niemand over.” Concurrentie met plaatselijke ondernemers valt hard mee. „Zo’n 60 procent van onze bezoekers komt uit Apeldoorn, 40 procent van buiten de stad.”

Het publiek profiteert. Het geharrewar rond het HEMA-festijn zal ze een zorg zijn. Iedere bezoeker krijgt bij de ingang een fors blik. Vullen voor 5 euro. HEMA-worsten uitgezonderd. Op de betonnen vloer proppen bezoekers zo veel mogelijk artikelen onder de deksel. Een bodywarmer van 25 euro, een stropdas van 7,90 euro, een meidentrui van 18,90 euro… Opgeteld dik 85 euro. Vandaag 5 piek. Kassa!

Mevrouw Koster rust even uit op een stapel verpakte kunstkerstbomen. Ze slaat spullen in voor haar zwangere dochter uit Spanje. „Ze moet dit straks meenemen in het vliegtuig. Ze vliegen met z’n drieën. Ieder mag 20 kilo meenemen. Dat is dus 60 kilo.” Alles wat niet mee kan, wordt opgestuurd. Ook mét verzendkosten is haar dochter nog fors minder kwijt dan normaal.

Sommigen hebben niet genoeg aan een blik. Moeizaam duwen ze een afgeladen rolcontainer door de mensenmassa. Twee allochtonen lijken voor de hele straat in te slaan. Mevrouw Staal stevent met vijf, zes gevulde blikken op de kassa af. De buit is voor haar schoondochter in Oekraïne. „Vooral kleren.”

Een vier man sterke delegatie van de gemeente Apeldoorn heeft zaterdag en zondag -gewapend met camera’s- poolshoogte genomen op de markt. De ambtenaren analyseren het kerstgehalte van deze inderhaast opgetuigde kerstmarkt. Vandaag zou het college zich beraden op verdere stappen.

De Americahal heeft nog geen cent boete betaald. De evenementenhal is onderdeel van Elizen Vastgoed in Twello. Commercieel directeur Frans van Laarman verklaarde vanochtend het „volste vertrouwen” te hebben in een goede afloop. „We overleggen vandaag met de wethouder.”

De Americahal wil vrijdag, zaterdag en zondag opnieuw de deuren openen. „In principe gaat het door.” Ook met een boete van 5 ton? „Dat wordt spannend. Maar daar kan ik nog niet op vooruitlopen.”