Het kan allemaal sinds de start van het project Goosetrack vrijdag. De code die duizenden ganzen om hun nek of poten hebben kan door ieder willekeurig persoon per sms naar Goosetrack worden verstuurd. Op de website goosetrack.nl verschijnt dan meteen de melding waar het dier zich ophoudt.Eenmaal thuis zijn op internet alle gegevens van de gans te lezen, tot een kaartje van zijn vliegroute aan toe, van het koude Rusland tot Nederland, en weer terug.

Zeer nuttig voor onderzoekers misschien, maar vooral erg leuk om te doen, zegt Henk van der Jeugd. Hij propageert dit „huwelijk tussen natuur en techniek” als geen ander, mede omdat zijn werkgever Sovon Vogelonderzoek er wel bij vaart. De vereniging verzamelt landelijk alle gegevens over vogels en ziet uit naar een rijke stroom van nieuwe gegevens. Maar dat is niet het enige. „Als je eenmaal een gans gevonden hebt, kun je daarop ’abonneren’. Dan word je altijd op de hoogte gehouden over waar hij is gesignaleerd. De persoonlijke geschiedenis van zo’n dier komt zo helemaal tot leven.”

Behalve een mobieltje is ook een goede verrekijker voor de jacht noodzakelijk, zo bleek gisteren in de buitendijkse kwelders bij Marrum, vlak bij de Waddenzee. Waar begin november nog een groep paarden dreigde te verdrinken, grazen nu vredig grote groepen brandganzen in de wei. Hun poten zijn grotendeels zonder ringen. Maar al snel heeft de man met de grootste kijker een geringde gans gevonden. Het nummer van de kleurige coderingen, die als sokjes om de ganzenpoten zitten, wordt per sms verstuurd naar het Goosetracknummer 7171. En binnen een minuut komt het antwoord: De gans is een vrouwtje van rond 2000. De vinder blijkt toch niet de eerste die de gans heeft gespot. Een ander uit de groep vogelaars was hem net voor, zo is ook in het bericht te lezen.

Biblebelt
Het ringen van ganzen, dat sinds 1980 gebeurt, heeft al een schat aan informatie opgeleverd, zegt Van der Jeugd. Zo is inmiddels perfect in kaart gebracht waar de dieren zich in Nederland ophouden. De gans houdt van de Biblebelt, zoveel is na een blik op de kaart wel duidelijk. Het graasgebied gaat van het noorden naar beneden via de IJssel en de Betuwe naar Zeeland. Jaar na jaar keren de beesten terug. Niet alleen daarin zijn de vogels trouw. De gans blijft zijn hele leven bij dezelfde partner, een relatie die de twintig jaar soms zelfs overtreft. Omdat ganzen enorm oud worden, zegt Van der Jeugd. „Er zijn ganzen bekend van meer dan veertig jaar.”

Het sms’en zal vooral aanslaan bij jongeren, voorspelt Ib Huysman van de Natuurschool, die natuurexcursies voor schoolklassen organiseert. Veel doedingen, daar houden jongeren van, weet hij. „Dat zie ik vaak genoeg als een klas met schoffies uit Rotterdam bij ons langskomt, bij het Lauwersmeer bijvoorbeeld. Aan het eind zijn ze wildenthousiast.”

Landbouwers zijn meestal minder blij met de ganzen, die met hun grote snavels schade aan gewassen toebrengen. Maar de Friese commissaris van de Koningin, Ed Nijpels, is hun daarin tegemoet gekomen. We hebben een regeling getroffen, meldt hij trots. „Ze krijgen de schade vergoed, zodat de ganzen hier kunnen blijven. Die vinden het kennelijk gezellig in Friesland.”

Hij heeft geen ongelijk. De meeste van de 1,5 miljoen overwinterende ganzen doen dat in Friesland. Vandaar dat Nijpels gisteren in Leeuwarden de aftrap gaf van het project, met een sms’je. En dat werkte opnieuw: binnen een minuut antwoord.

Dauwtrappen
De commissaris is wel in voor een ochtendje dauwtrappen, op zoek naar geringde ganzen. „Rond mijn huis is het een en al weiland. Daar zitten er genoeg.”

Nijpels heeft zich in de ganzen verdiept, en er wijze lessen van opgestoken, zegt hij. Onder meer over de huidige kabinetsformatie in Den Haag. „Als ganzen vliegen, wisselen ze telkens van leider. Dat is een goed voorbeeld voor de formatie van een nieuw kabinet. Anderen moeten soms het stokje overnemen.”

Of de les ook kan worden doorgetrokken naar het leiderschap van zijn eigen partij, liet VVD’er Nijpels wijselijk buiten beschouwing. „Ganzen trekken altijd samen op, dat zegt genoeg.”