In oktober bezocht een aantal vertegenwoordigers van verschillende jongerenorganisaties Kenia om kennis te maken met de wereld van hun leeftijdgenoten daar. De reis was op uitnodiging van Prisma, een vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties. Tijdens de reis stond kennismaking met de hiv/aidsproblematiek centraal en werden diverse projecten bezocht.Hiv/aids is een groot probleem in Kenia. Schattingen geven aan dat ongeveer 7 procent van de bevolking besmet is, terwijl dit in sommige gebieden kan oplopen tot 40 procent. De problematiek van hiv/aids beïnvloedt de hele samenleving.

Het is niet alleen een medisch probleem, maar vooral ook een sociaal probleem. Hele generaties, alle leeftijden en sociale groepen worden door de ziekte geraakt.

Hulpverlening gericht op voorlichting en gedragsverandering is daarom belangrijk. Velen overlijden op jonge leeftijd en laten kinderen achter, die vaak een sociaal vangnet moeten missen. Hiernaast worden als gevolg van mythes als zou „je genezen van hiv/aids door seks te hebben met een jonge maagd” veel jonge kinderen aangerand en verkracht. Kinderen lopen dus zeer vroeg tegen de problemen van hiv/aids aan. Het is noodzakelijk dat er een gedragsverandering komt, zodat een verdere verspreiding van hiv/aids kan worden gestopt. Deze verandering moet al op jonge leeftijd worden ingezet om effectief te kunnen zijn.

Peer educator
In Kenia waren we op bezoek bij een goed voorbeeld van een project waar deze verandering duidelijk plaatsvond. We bezochten enkele basisscholen die inzetten op preventie en voorlichting via het zogenaamde ”life skills”-programma, waarbij de nadruk wordt gelegd op het aanleren van bepaalde vaardigheden voor het leven.

De scholen werken met ”peer educators”: rolmodellen die een natuurlijke leiderschapspositie in de klas innemen. Elke peer educator is verantwoordelijk voor ongeveer tien leerlingen. Hij of zij fungeert als vraagbaak, geeft voorlichting en stimuleert discussies over thema’s als seksualiteit en hiv/aids. Uiteraard worden de peer educators getraind en worden ze ondersteund met lesmethoden.

Bij de projecten die we bezocht hebben zijn veranderingen duidelijk merkbaar. Veel jongeren kijken positiever aan tegen hun toekomst en zijn ook beter in staat deze vorm te geven door onder andere voor zichzelf op te komen en zich meer bewust zijn van de gevolgen van hun gedrag en dat van anderen.

Bewust
Als politieke jongerenorganisaties zijn we van mening dat een ”life skills”-programma zoals wij dat in Kenia hebben bezocht, in veel meer landen toegepast zou moeten worden. Omdat veel kinderen uit een instabiele gezinssituatie komen, zijn basisscholen onmisbare schakels in de bestrijding van aids.

Door de lesprogramma’s en de gesprekken met leeftijdsgenoten worden jongeren vaardigheden aangeleerd, waardoor zij zich al vroeg bewust zijn van hun mogelijkheden en hun grenzen op seksueel en sociaal terrein. In Kenia hebben we gezien hoe dit programma levens kan veranderen.

Volhouden
Het ”life skills”-programma is betrekkelijk nieuw, maar lijkt aan te slaan in zowel stedelijk als plattelandsgebied, zowel bij rijk als bij arm. Het biedt jongeren de kans om met elkaar te spreken over de gevolgen van hiv/aids in hun eigen leven en elkaar aan te moedigen om het ABC-principe -abstain, be faithful and use condoms- in hun eigen leven vol te houden.

Daarom roepen wij ontwikkelingsorganisaties en de Nederlandse overheid op om dit soort projecten goed in de gaten te houden en waar mogelijk te ondersteunen. Het ”life skills”-programma is een stap in de juiste richting, waarbij een verdere verspreiding van aids kan worden tegengegaan, door voorlichting en door het ontwikkelen van vaardigheden die van levensbelang zijn.

Rogier Havelaar is voorzitter van PerspectieF (ChristenUnie jongeren), drs. Gert van Veldhuizen is jeugdwerkadviseur van de SGP-jongeren, en Janneke Beumer is bestuurslid politiek van het CDJA.