Raadgever Oranjes geridderd
Koningin Beatrix heeft dinsdag prof. dr. P. H. Kooijmans benoemd tot ridder in de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau. Een bijzonderheid, omdat deze onderscheiding zeer zelden wordt uitgereikt.
Prof. Kooijmans ontving de onderscheiding vanwege „zijn grote verdiensten voor ons land als hoogleraar internationaal recht, bewindsman, rapporteur van de Verenigde Naties en rechter van het Internationaal Gerechtshof, alsmede op grond van zijn verdiensten als raadgever en docent van diverse leden van de koninklijke familie”, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst in een verklaring. Kooijmans was onder meer minister van Buitenlandse Zaken in het derde kabinet-Lubbers.De laatste die de hoge onderscheiding kreeg, was minister van staat M. van der Stoel. Dat was in 1999. Datzelfde jaar werd ook president Mandela van Zuid-Afrika tot ridder in de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau benoemd. Daarvoor was generaal C. J. Snijders, opperbevelhebber van de Nederlandse krijgsmacht, in 1919 de laatste burger die in deze orde werd geridderd.
De zoons van koningin Beatrix en haar zussen zijn ook ridder in de orde. De statuten van de orde bepalen dat de kinderen en broers en zussen van het hoofd van de orde automatisch ridder zijn.
Koningin Beatrix is er geheel vrij in wie zij in deze orde benoemt, want het gaat om een huisorde van de koninklijke familie zelf. De koningin hoeft geen toestemming aan een minister te vragen. Datzelfde geldt voor de Huisorde van Oranje. Daarin onderscheiden de huisorden zich van de andere orden, zoals die van de Nederlandse Leeuw en die van Oranje-Nassau; dat zijn orden van de staat.
De enige voorwaarde waarmee de koningin rekening heeft te houden, is de bepaling in de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau dat de persoon die de onderscheiding ontvangt vorst of prins moet zijn, of op zijn minst „de titel van Excellentie moet mogen voeren.”
De Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau is niet exclusief Nederlands. Het is een orde van Nassau en omdat ook in Luxemburg een Nassau op de troon zit, mag de groothertog van Luxemburg de orde eveneens uitreiken. De groothertog en koningin Beatrix zijn samen de grootmeesters van de orde. Toen president Mandela in 1999 de onderscheiding kreeg, reikten koningin Beatrix en groothertog Jean van Luxemburg die samen uit. De groothertog kan de orde ook zelfstandig toekennen.
De Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau is in 1858 ingesteld door koning Willem III, die toen tevens groothertog van Luxemburg was. Hij deed dat samen met Adolf, hertog van Nassau-Weilburg, die het hoofd was van de Walramse linie van het Huis van Nassau. Adolf werd later groothertog van Luxemburg, omdat prinses Wilhelmina als vrouw die positie volgens familieafspraken niet mocht bekleden.
In 1905 bekrachtigden koningin Wilhelmina en groothertog Adolf de huisorde -die alleen de rang van ridder kent- opnieuw. De orde beoogt een symbool te zijn van de verbondenheid tussen de beide linies van het Huis Nassau.