„Amsterdam steekt een principiële grens over”, constateerde CDA-fractievoorzitter Limmen woensdag. Al maanden probeert het raadslid de ogen van het gemeentebestuur te openen voor de gevaarlijke route die het heeft uitgezet. „Er dreigt een wissel om te gaan. De scheiding tussen kerk en staat is in het geding”, waarschuwde hij.Een meerderheid in de raad, bestaande uit PvdA, GroenLinks en D66, ziet dat anders. Zij zette het licht voor het islamitisch centrum op groen door een subsidie van 400.000 euro beschikbaar te stellen. Het is de bedoeling dat er nog veel meer gemeentelijk overheidsgeld in dit zogeheten Marhabaproject wordt gestoken.

Het idee voor het islamitisch debatcentrum is ontstaan na de moord op cineast Theo van Gogh. Prominente Amsterdammers, onder wie ex-PvdA-voorzitter Rottenberg, namen het initiatief. In burgemeester Cohen troffen ze een warm voorstander.

Dat er een centrum komt waarin over de islam wordt gediscussieerd, is niet wat de tegenstanders verontrust. Wel dat de initiatiefnemers, inclusief Cohen, willen dat het centrum leidt tot een moderne variant van de islam. Het project moet „Amsterdamse moslims helpen hun islam te bevrijden van zijn traditionele, onderdanige, passieve en dociele (gedweeë, red.) houding tegenover moderniteit.” Ook moet het centrum de ontwikkeling van een Europese islam stimuleren.

CDA’er Limmen hield Cohen voor dat de overheid dan toch ook moet aangeven hoe die Europese islam eruit dient te zien. „U wilt moslims een bepaalde richting opduwen en begeeft zich daarmee op glad ijs.”

Ook de VVD voerde fundamentele bezwaren aan tegen het voorstel. „Stel dat u had gezegd: Het centrum moet katholieken bevrijden van de traditionele houding tegenover moderniteit. Wij moeten ons niet met de inhoud van een godsdienst willen bemoeien”, aldus het liberale raadslid Van ’t Wout.

De SP zag eveneens allerlei „valkuilen” in relatie tot de scheiding van kerk en staat. GroenLinks onderkende de risico’s, maar meent dat de overheid de helpende hand moet bieden bij de ontwikkeling van een moderne variant van de islam. D66 zou zelfs toejuichen dat die variant anti-islamitisch zou zijn. Cohen ontkende dat het centrum moslims een bepaalde kant wil opsturen, maar het CDA hield hem enkele passages uit de stukken voor waarin dat als doelstelling wordt opgevoerd.

Amsterdam rekent op een extra bijdrage van de rijksoverheid van 400.000 euro, maar het is de vraag of die er komt. VVD-Kamerlid Weekers wil opheldering van minister Van der Hoeven van Onderwijs over de kwestie. Hij vindt dat Amsterdam in strijd handelt met de scheiding tussen kerk en staat. Ook CDA en SP in de Tweede Kamer hebben bedenkingen bij de opzet van het Marhabaproject. Samen vormen de partijen een meerderheid.