Het overleg donderdag komt op een tijdstip dat het toenemende sektarische geweld tussen moslims in Irak de vrees voor een burgeroorlog doet toenemen.Bush wil bij Maliki onder meer aandringen op de ontmanteling van gewelddadige milities in Irak. Het gesprek stond voor woensdag gepland, maar is op verzoek van de Iraakse premier naar donderdagochtend verschoven.

Washington sprak tegen dat het uitstel iets te maken zou hebben met ergernis van Maliki over een uitgelekt Amerikaans memo, waarin vraagtekens worden geplaatst bij de capaciteiten van de premier. Demonstratief sprak het Witte Huis kort voor de aankomst van Bush woensdagavond in Amman zijn vertrouwen in de Iraakse leider uit.

In het document van 8 november betwijfelde een naaste adviseur van Bush of Maliki de capaciteiten heeft om een einde te maken aan het geweld, meldde de krant The New York Times. Nationale-veiligheidsadviseur Stephen Hadley stelde dat de Verenigde Staten mogelijk stappen moeten nemen om de positie van Maliki te versterken.

De intenties van de Iraakse premier lijken goed, stelt Hadley. Maar de realiteit in de straten van Bagdad suggereert dat Maliki niet weet wat er aan de hand is. Het kan ook zijn dat hij zijn bedoelingen verkeerd voorstelt. „Of zijn capaciteiten zijn nog onvoldoende om zijn goede intenties om te zetten in actie”, aldus de adviseur.

Washington hield kritiek op Maliki steeds binnenskamers. Omdat het geweld tussen sjiitische en soennitische moslims in Irak echter volledig uit de hand loopt, voerde het Witte Huis de druk op Maliki wel op.

Wegens het aangekondigde overleg tussen Bush en Maliki onderbrak de politieke beweging rond de radicale sjiitische leider Muqtada al-Sadr haar deelname aan de Iraakse regering van nationale eenheid. Al-Sadrs partij noemt het contact „een provocatie van het Iraakse volk”. De geestelijk leider vreest waarschijnlijk dat hij buitenspel wordt gezet door een geheim akkoord, stellen waarnemers.

Volgens de sjiitische beweging verlangt het Iraakse volk ernaar te worden verlost van de bezetting door de coalitietroepen onder Amerikaanse leiding. De partij verwees in een verklaring naar de bloedige aanslagen vorige week in de sjiitische wijk Sadr City in Bagdad. Ruim tweehonderd mensen kwamen om het leven. Vermoedelijk zaten soennitische extremisten achter de aanslagen. In de verklaring werden de Amerikaanse strijdkrachten van medeplichtigheid beschuldigd.

De beweging had aangekondigd te zullen opstappen als de premier de Amerikaanse president zou ontmoeten. Maliki is afhankelijk van de steun van al-Sadr. Diens volgelingen vormen met dertig zetels het grootste blok in het parlement. De beweging leverde zes ministers. Al-Sadr heeft echter ook een omstreden militie, het Mahdi Leger.