Er bestaan fruitkwekers en er zijn fruittelers met passie. Tot de laatste categorie hoort Van den Elzen (49). Samen met z’n vrouw Elianne vormt hij een maatschap. Als voormalig keurmeester van vee en vlees begon hij in 1990 op 1 hectare grond van z’n schoonouders een nieuw bestaan. „Een vrij natte bodem, vroeger grasland, maar inmiddels goed gedraineerd. Ongeveer een halve meter zwart dekzand, geen klei. Ik ben hier in de buurt de enige fruitkweker.”Die ene hectare werden er -stukje bij beetje- zes. Op het bedrijf staat een grote bewaar- en sorteerloods, waarin drie vaste krachten werken. In drukke tijden en tijdens de pluk komen daar vier parttimers bij. Van den Elzen is biologisch kweker en hij sorteert ook de oogsten van vijf collega’s die dezelfde filosofie aanhangen.

„Biologische teelt is allang geen geitenwollensokkenverhaal meer, wat sommige mensen nog wel denken.” De verbintenis met Albert Heijn noemt hij daarbij als voorbeeld. „Wij sorteren een half miljoen kilo fruit per jaar en ik kan zeggen dat elke biologische appel die bij Albert Heijn ligt, hiervandaan komt. We hebben een goed contract, kunnen over en weer op elkaar aan. De biosector is volwassen en geaccepteerd. Zij moeten op ons kunnen rekenen en wij zijn ook niet gebaat bij rare streken. In je bedrijfsvoering moet je ergens op kunnen bouwen.”

Twee jaar geleden stak een ambitieuze groep biologische kwekers de koppen bij elkaar. „In de biohoek ben je altijd op zoek naar ziekteresistente rassen. We wilden er per se een schurftresistente bij hebben, naast het ras santana, dat toen al bestond.” Juist dinsdag kwam de santana in het nieuws als geschikte appel voor mensen met een milde appelallergie. De zogenaamde hypoallergene appels -in gesloten zak met bijsluiter- liggen in de schappen bij AH en zijn te krijgen via twee webwinkels. Ongeveer 350.000 Nederlanders hebben een appelallergie.

De groep van acht kwekers verenigde zich in de nieuwe coöperatie ”Pure and Tasty” en de zoektocht naar een nieuw appelras kwam uit bij de red of rode topaz. De (figuurlijke) wortels van red topaz liggen in Tsjechië, bij een kruising die in 1984 werd gemaakt en in 1993 officieel werd uitgegeven. Topaz is soortenrechtelijk beschermd en tot 2021 zijn de vermeerderingsrechten voor Duitsland en de Benelux het eigendom van een Duitse groep biologische telers en kwekers. „Voor elke geplante boom dragen we dus rechten af.”

Sinds voorjaar 2005 zijn er in Nederland 40.000 bomen van de rode topaz geplant, waarvan 4000 (1,5 hectare) bij Van den Elzen in Zeeland. „Dit najaar oogstten we voor het eerst, zo’n 7 kilo per boompje.” Op de top levert elke laagstamboom straks jaarlijks zo’n 25 kilo appels. Alleen de beste appels van deze bomen komen als ”evita” op de markt, iets mindere exemplaren blijven gewoon topaz heten.

„Evita is dus behalve een appelnaam ook een kwaliteitsnaam of een keurmerk”, zegt Van den Elzen. „Naast die lekkere, mooie rode appel betekent de naam ook samenwerken in Pure and Tasty, een club die staat voor kwaliteit, originaliteit en exclusiviteit.”

Voor het vermarkten van evita zoeken de acht telers samenwerking met enkele partners, die ze -bijvoorbeeld- vanmiddag hoopten tegen te komen op de presentatie. „Dat kan Plus zijn, of Albert Heijn of de Schuitemagroep. Ons andere ras, de santana, vindt z’n weg naar de klant al exclusief via het AH-kanaal, met de evita hebben we weer iets goeds in huis en zijn we opnieuw gebaat bij een serieuze vermarkter.” Ook andere kwekers zijn welkom in het collectief. „We zijn geen beschermd clubje, iedere serieuze kandidaat is welkom. Ook perenkwekers kunnen we erbij hebben.”

Na de lancering van de prachtig glanzendrode evita zoekt Pure and Tasty meteen weer verder naar andere resistente rassen. „Een derde ras hebben we al op het oog, is minstens zo veelbelovend.” Het leuke aan dit soort appels vindt Van den Elzen „de nostalgische smaak.” Wat wil dat zeggen? „Hij lijkt op een appel van vroeger. De smaakpanels die hem op dit moment proeven, zijn enthousiast. Mensen zeggen: Hij lijkt op de appels van m’n oma. Dat zijn dus de bioappels van lang geleden.”

In het beeldmerk van de evita komt behalve een appel ook een vrouwenhoofd voor. Evita Peron? „De zoektocht naar een naam die aller goedkeuring kon wegdragen was lastig en lang. Vita is leven, Evita Peron is een sterke persoonlijkheid, een vrouw van statuur. Nou, statuur, dat kan deze appel zeker waarmaken. Daarom verdient hij zo’n mooie naam.”