Olmert zei dat een historisch moment is aangebroken voor de Palestijnen en dat ze kunnen kiezen tussen de weg van het geweld of de weg van de vrede. Als zij voor dat laatste kiezen, zal Israël zijn harde beleid bij controleposten versoepelen en achtergehouden geld ter beschikking stellen van de Palestijnse Autoriteit.‘We zullen instemmen met het verlaten van grote gebiedsdelen en nederzettingen ontruimen die we hebben gebouwd’, zei Olmert. ‘We zullen dit realiseren in ruil voor waarlijke vrede.’ De premier zei ook dat Israël bereid is ‘veel’ Palestijnse gevangenen vrij te laten als de Palestijnen de eind juni ontvoerde Israëlische militair Gilad Shalit laten gaan. De Palestijnse staat waar Olmert het over had, zou de Gazastrook en grote delen van de Westoever omvatten.

Israël trok zondag op grond van een plotseling met de Palestijnen overeengekomen staakt–het–vuren zijn troepen terug uit de Gazastrook. De Palestijnse president Mahmoud Abbas gaf zijn veiligheidschefs opdracht manschappen naar het grensgebied tussen de Gazastrook en Israël te sturen om verdere raketaanvallen op Israël te verhinderen, maar het was niet direct duidelijk hoe ze dit denken te doen. Olmert gaf het leger opdracht terughoudend te reageren op raketaanvallen, om het bestand een kans te geven.

‘We kunnen het verleden niet veranderen en we krijgen de slachtoffers aan beide kanten van de grens niet meer terug’, zei Olmert maandag. ‘Het enige wat vandaag de dag binnen ons bereik ligt, is voorkomen dat zich meer tragedies voordoen.’

Op de Westoever, in Qabatiya, hebben Israëlische militairen maandagochtend bij een inval twee Palestijnen doodgeschoten. Een was een gezochte strijder van de met de Volksverzetscomités in de Gazastrook verbonden Salah A–Din comités, de ander een vrouw die het wapen van de man had opgepakt en ermee probeerde weg te rennen nadat hij was neergeschoten. Het leger liet verder weten zeker vijftien Palestijnse extremisten te hebben opgepakt bij verscheidene invallen verspreid over de Westoever. Het zou daarbij gaan om activisten van de Hamas en de Islamitische Jihad.

Olmert zei dat de Palestijnen een nieuwe regering moeten vormen die zich toelegt op de internationaal gesteunde ’routekaart voor de vrede’ en de vrijlating van Shalit regelt. Bovendien moeten de Palestijnen het geweld afzweren, het bestaansrecht van Israël erkennen en hun eis dat tijdens de oorlog van 1948 verdreven Palestijnen naar hun huizen in het hedendaagse Israël mogen terugkeren laten varen. Als dat gebeurt, gaat Olmert met Abbas om de tafel zitten om ‘een echte, open, eerlijke en serieuze dialoog’ aan te gaan.

De belangrijkste Palestijnse onderhandelaar en vertrouweling van Abbas, Saeb Erekat, zei dat de Palestijnen klaar zijn om een definitief vredesakkoord te sluiten. Maar om te beginnen moeten beide partijen zich houden aan het staakt–het–vuren in de Gazastrook en dat ook op de Westoever van kracht maken, zei Erekat.