VS stellen Khartoem ultimatum
WASHINGTON - De Verenigde Staten hebben Sudan dinsdag gewaarschuwd dat zal worden overgeschakeld op een ”plan B” als het land niet voor 1 januari akkoord gaat met de stationering van een gezamenlijke vredesmacht van de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties in de West-Sudanese regio Darfur.
Vorige week meldde VN-secretaris-generaal Kofi Annan dat een principeakkoord over een gezamenlijke vredesmacht was bereikt met Khartoem, maar dat werd later door Sudanese regeringsvertegenwoordigers tegengesproken. De Amerikaanse presidentiële gezant voor Sudan, Andrew Natsios, zei dinsdag dat „een grens moet worden gesteld aan de tijd die de Sudanese regering krijgt” om akkoord te gaan met de door de internationale gemeenschap voorgestelde oplossing voor de situatie in Darfur.De datum van 1 januari is volgens Natsios een goed richtsnoer, omdat op die dag de ambtstermijn van Annan, die zich de afgelopen jaren intensief heeft ingezet voor het vinden van een oplossing voor de crisis in de West-Sudanese regio, afloopt, wat samenvalt met het einde van het huidige mandaat van de vredesmacht van de Afrikaanse Unie (AU) in Darfur.
Natsios zei dat de VS aan zullen sturen op de uitvoering van ”plan B” met betrekking tot Darfur als er geen internationale vredesmacht komt. Waaruit dat plan bestaat liet hij in het midden, maar de Amerikaanse regering heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk gedreigd niet te zullen accepteren dat de Sudanese regering de Arabische Janjaweedmilities, die de zwarte burgerbevolking van Darfur terroriseren, de vrije hand laat.
Vorige week waren vertegenwoordigers van Afrikaanse, Arabische en Europese landen en VN-functionarissen bijeen in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba om de problemen in Darfur te bespreken. Daar is volgens Annan een akkoord bereikt over de inzet van een gezamenlijke troepenmacht van de Afrikaanse Unie en de VN, wat later door Sudanese functionarissen werd ontkend. Annan zei dat die legermacht zou kunnen bestaan uit 27.000 militairen, inclusief de 7000 militairen van de AU die al in Darfur gelegerd zijn.
Annan probeert al langer een VN-macht in Darfur te krijgen, maar steeds heeft Khartoem zijn voorstellen getorpedeerd. Annan zei dinsdag te verwachten de komende dagen een positief antwoord vanuit Khartoem te krijgen over de stationering van een vredesmacht van de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie.
De leiders van zes Afrikaanse landen werden het er dinsdag over eens dat de situatie in Darfur vraagt om een Afrikaanse oplossing. Ze pleiten ervoor de crisis op te lossen door de aanwezigheid van troepen van de Afrikaanse Unie. „Ze willen allemaal een Afrikaanse oplossing voor hun problemen zonder externe interventie en zonder druk op Sudan”, aldus een functionaris van het Libische ministerie van Buitenlandse Zaken.
De Libische leider Gadaffi organiseerde de minitop en nodigde de staatshoofden van Sudan, Tsjaad, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Egypte en Eritrea uit. Tripoli zou volgens anonieme Libische diplomaten liever geen internationale troepen in Darfur zien. Een radicale oplossing voor de crisis in Darfur zou moeten voorkomen dat er blauwhelmen naar Sudan worden gestuurd.
De strijd tussen de rebellen en de door de regering gesteunde milities in Darfur heeft sinds 2003 aan meer dan 200.000 mensen het leven gekost en 2,5 miljoen inwoners op de vlucht doen slaan. Het conflict dreigt zich uit te breiden naar aangrenzende regio’s in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek, waar ook rebellenbewegingen actief zijn. De ondersecretaris-generaal voor humanitaire zaken van de VN, Jan Egeland, zei zaterdag na een bezoek aan Darfur dat het Sudanese leger en door de regering gesteunde Janjaweedmilities zich in Darfur schuldig maken aan „onbeschrijflijke terreur” tegenover de burgerbevolking. „De regering bewapent Arabische milities meer dan ooit tevoren”, zei Egeland. Het Sudanese ministerie van Humanitaire Aangelegenheden beschuldigt Egeland van het verspreiden van „leugens en valse aantijgingen.”