In navolging van vooral de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hadden enkele fracties, waaronder de PvdA, ervoor gepleit de wet pas in maart of april in te voeren. Gemeenten die de wet moeten uitvoeren, zouden dan de tijd hebben alles goed voor te bereiden.Volgens Verdonk zijn de meeste gemeenten er echter al klaar voor. Uitstel zal bovendien leiden tot te veel administratieve lasten. „De maatschappelijke urgentie is zo groot dat we de wet op 1 januari invoeren", zei de bewindsvrouw. Het is haar ambitie jaarlijks ongeveer 74.000 mensen verplicht te laten inburgeren.

De invoering van de wet, waar Verdonk al ruim drie jaar aan sleutelt, is al vele malen uitgesteld. Het nieuwe stelsel houdt in dat nieuwkomers en ook bepaalde groepen oudkomers moeten slagen voor een inburgeringsexamen. Gebeurt dat niet binnen een bepaalde termijn, dan kunnen verschillende sancties volgen. Velen moeten de kosten van de inburgering zelf betalen.

In de huidige wet geldt alleen een inspanningsverplichting. Maar dat bleek volgens Verdonk niet voldoende. Daarom moeten mensen voortaan slagen voor het examen, dat de kennis van de Nederlandse taal en normen en waarden toetst.