De politie vist geregeld lichamen uit de rivier op, zoals recentelijk bij Suwayrah, 40 kilometer ten zuiden van Bagdad, toen er vijftien lichamen van gemartelde mensen in dreven. Alle slachtoffers waren geblinddoekt, hun polsen en enkels waren geboeid; allen waren in het hoofd en in de borst geschoten alvorens in het water te zijn gegooid.De Iraakse overheid liet jaren geleden bij Suwayrah veertien stalen netten in de rivier plaatsen om te voorkomen dat er wier in een nabijgelegen kanalenstelsel terechtkomt. Die barrières zijn inmiddels een gruwelijke vindplaats geworden van lichamen die stroomopwaarts, bijvoorbeeld in Bagdad, in het water zijn gedumpt. Volgens de Iraakse autoriteiten zijn sinds mei dit jaar ruim 235 lichamen bij Suwayrah opgevist.

Inwoners van Bagdad van wie verwanten of vrienden worden vermist, reizen wel naar Suwayrah en andere plaatsen langs de rivier om lichamen te identificeren, maar de identiteit van de meeste in de rivier aangetroffen lichamen wordt nooit achterhaald.

Voor de oorlog werd vanaf de bruggen in het centrum van Bagdad druk gevist en leidden restaurants op de oostoever een bloeiend bestaan. Inmiddels zijn de restaurants gesloten en de oevers om veiligheidsredenen afgezet. Op de westoever is de Groene Zone, het gebied waar de Iraakse regering zetelt en het Amerikaanse leger de dienst uitmaakt. De bruggen worden streng bewaakt door Iraakse veiligheidstroepen.

„Ik viste vroeger altijd in de Tigris bij Azamiyah”, zegt Saif Hilal al-Azawi, doelend op een soennitische wijk in Noord-Bagdad. „Nu is dat onmogelijk vanwege de veiligheidsmaatregelen en de afzettingen. En in het zuiden kan ik ook niet vissen vanwege de sektarische strijd daar.”

Een enkeling probeert ’s nachts of ’s morgens in alle vroegte te vissen, maar dat is riskant. Je kunt immers makkelijk worden aangezien voor een rebel die een bomaanslag voorbereidt. In het centrum van Bagdad is overdag op de rivier geen boot te bekennen, een sterk contrast met andere Arabische hoofdsteden die aan een rivier zijn gelegen.

De ecologische problemen van de Tigris dateren overigens niet van de recente oorlog, maar zijn een gevolg van de vele dammen die zijn gebouwd voor irrigatiedoeleinden en om overstromingen te voorkomen. Zo werden aan de Turkse zijde maar liefs zes dammen aangelegd.

Die dammen verhinderen dat de oevers aan de bovenloop van de rivier in het voorjaar met wateroverlast te kampen krijgen. De dammen zijn er echter ook de oorzaak van dat de rivier minder snel stroomt en dat het zoutgehalte van het rivierwater is toegenomen. Deze ontwikkelingen verergeren de gevolgen van vuillozingen in stedelijke gebieden in Noord-Irak.

Vandaag de dag lijkt het water in de rivier ter hoogte van Bagdad bijna stil te staan. In de droge zomermaanden, wanneer het waterpeil daalt, verschijnen er moddereilandjes in het water. Moussadaq Dalsi van het Iraakse ministerie van Landbouw spreekt dan ook van een „semistromende rivier.”

Volgens Iraakse deskundigen heeft de rivier een grondige schoonmaakbeurt nodig, niet alleen vanwege de chemische stoffen maar vooral ook omdat het onkruid en de vegetatie langs de oevers moet worden verwijderd. De planten beroven het water en daarmee de vissen van de benodigde zuurstof. Medewerkers van het ministerie van Milieu vinden de situatie momenteel evenwel te gevaarlijk om schoonmaakploegen in te zetten.

„Twintig jaar geleden was het makkelijk om met enkel een haakje vis te vangen”, stelt Dalsi. „Nu is het moeilijk om met een net vis te vangen.”