Boele, voorzitter van het college van bestuur van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), spreekt zaterdagmiddag in Amersfoort op het symposium ”Bij de tijd” over de invloed van de moderne cultuur op christelijke jongeren. De bijeenkomst wordt georganiseerd door de CHE en de Evangelische Hogeschool (EH). Andere sprekers zijn prof. dr. Roel Kuiper en drs. Evert Jan Ouweneel.Boele typeert de huidige tijd als een beleveniscultuur. „Er is van alles te verkrijgen. Voorbeeld: Ik heb een nieuwe huiscomputer nodig en word dol van de mogelijkheden. Tweede kenmerk is de grote snelheid waarmee alles verandert. Over vijf jaar is 50 procent van onze kennis nu verouderd. Een boek dat even niet goed verkoopt, ligt direct in de ramsj. Aanbieders van producten doen enorm hun best voortdurend onze aandacht te trekken, een derde kenmerk. En, om niet meer te noemen: er is een overdosis aan informatie. We moeten onze aandacht steeds verdelen. Je ziet dat vooral bij jongeren. Ze zijn zelden geconcentreerd ergens mee bezig, maar onderbreken zichzelf voortdurend om te mailen, te sms’en of te internetten. Ze zijn de hele dag online.”

Wat zijn de gevolgen?
„Met een woordspeling: mentaalmoeheid. De gezaghebbende pedagoge Rita Kohnstamm typeert hedendaagse jongeren als vormloos, rusteloos, redeloos en bandeloos. Misschien een beetje cru, maar er zit een kern van waarheid in. Bij veel jongeren is het een chaos op de harde schijf tussen hun oren.”

Wat betekent uw visie voor het onderwijs?
„Niet meegaan met de hype van volledig vraaggestuurd onderwijs, waarbij de leerling centraal staat. Studenten op de CHE worden in het begin van hun opleiding behoorlijk aangestuurd. Pas later krijgen ze meer vrijheid. We investeren bewust in contacten. Jongeren hebben liefde en aandacht nodig, ook op school. Uit onderzoek onder zowel studenten als oud-studenten weten we dat de CHE juist hierom wordt gewaardeerd.

Onderwijzen moet geen informeren worden. In onderwijzen zit het woord wijzen. Dat moeten we vooral doen: jongeren de weg, de richting wijzen. Er moet meer aandacht voor kennis komen en voor de weging van kennis. Ik las ergens: Elke sukkel kan in twintig minuten leren hoe internet werkt, maar het duurt twintig jaar om te leren beoordelen of het zinvol is wat op je scherm verschijnt. De maatschappij schreeuwt om wijsheid.”

Willen jongeren nog luisteren?
„Ze hebben gevoel voor gezag, minder voor macht. Predikanten, ouderlingen en leraren hebben in de ogen van jongeren niet bij voorbaat gelijk. Integendeel. Ik ben wel eens verbaasd over de openheid, om geen ander woord te gebruiken, waarmee studenten met mij communiceren. Je hébt geen gezag, je moet het afdwingen op basis van argumenten.

Tegelijk constateer ik dat jongeren ademloos kunnen luisteren naar mensen die echt iets te vertellen hebben. Ik zie dat ’s zondags in mijn kerk, de hervormde gemeente van Overberg. Jongeren luisteren vaak het best naar emeritus predikanten. Naar dominees die nog echt preken. Met gezag, vrijmoedig. Die dicht bij de tekst blijven, zonder gemoraliseer.

Het is gevaarlijk mee te gaan met de trend dat de preek gemakkelijk in het gehoor moet liggen. Jona preekte tegenóver Ninevé. Paulus zegt dat het Evangelie een dwaasheid, ergernis óf kracht Gods tot zaligheid is. Ik heb grote moeite met het bedienen van doelgroepen in de kerk. En met praatjes als: de gemeente moet een smoel hebben. Dat is mij te eigentijds, te menselijk.

Prof. dr. A. van de Beek zegt terecht dat de kerk niet moet proberen aantrekkelijk voor de wereld te zijn, maar voor de Bruidegom. De praktijk bewijst dat liturgische vernieuwingen, bedoeld om mensen bij de kerk te houden, op weinig uitlopen.”

Heeft u twee adviezen voor de kerken?
„Leg 100 procent nadruk op een Bijbelse, heldere, gunnende, goed voorgedragen preek. In de tweede plaats: Geef als kerk liefde en aandacht aan jongeren. Zet het hart op de kudde.”