De stichting Sjoel Elburg heeft de accommodatie en de financiën rond. In Nederland heeft alleen Amsterdam een dergelijk museum.Al jaren wordt in Elburg gesproken om van de synagoge in de Graaf Hendriksteeg een Joods museum te maken. Verenigingen die gebruikmaken van dit gemeentelijke gebouw moesten echter eerst elders onderdak krijgen. „Dat is nu gelukt”, zegt Ad van ’t Hoff namens de stichting Sjoel Elburg. De stichting krijgt nu het eigendomsrecht overhandigd van de gemeente.

Een tweede hobbel op de weg, de financiering, is nu ook grotendeels genomen. „Van de benodigde 600.000 euro is 80 procent binnen. We verwachten dat ook het laatste deel van het budget binnengehaald wordt?” aldus Van ’t Hoff.

Elburg kent een bijzondere Joodse geschiedenis, zegt Van ’t Hoff. „Vanaf 1700 vestigden Joden zich vanuit Oost-Europa in Nederland. Ze trokken niet alleen naar grote steden als Amsterdam, maar vonden ook plek in stadjes als Harderwijk, Winterswijk en Elburg. Bijzonder aan de Elburger Joden is dat ze vele honderden jaren lang met behoud van hun religieuze identiteit een plek vonden in de samenleving en een natuurlijke samenwerking hadden met de plaatselijke bevolking.”

Zo was er op de openbare school in Elburg de unieke situatie dat leerlingen niet op zaterdag les kregen, iets wat in die tijd gewoon was. „Ze kregen woensdagmiddag extra les, zodat Joodse leerlingen zaterdag sabbat konden houden. Dat dit in een uiterst conservatieve samenleving gebeurde, was uniek.”

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er nog 72 Joden in Elburg. Alleen lerares Anna Schapira overleefde de oorlog. Ze verhuisde in 1947 naar Palestina.

Sindsdien wonen er geen Joden meer in de stad. De stichting krijgt voor het opzetten van het museum steun van het Joods Historisch Museum uit Amsterdam.

Ook hebben veel Elburgers voorwerpen geschonken die onderdeel zijn van de Joodse geschiedenis. Maandag toont de stichting twee pronkstukken die in de collectie worden opgenomen.