Gemengde reacties op doodvonnis Saddam
AMSTERDAM - In een wereld die scherp verdeeld is over de oorlog die de VS en Groot-Brittannië in 2003 in Irak begonnen, heeft het doodvonnis van Saddam Hussein de vrees voor meer geweld opgeroepen. Europese regeringen wezen op hun principiële afwijzing van de doodstraf. Veel critici plaatsten vraagtekens bij de eerlijkheid van het proces.
De Amerikaanse president George Bush zei zondag dat het Iraakse volk met het vonnis van Saddam een mijlpaal heeft bereikt in zijn poging het bewind van een tiran te vervangen door een democratische rechtsorde. Bush zei bovendien dat de slachtoffers van Saddams regime zondag de gerechtigheid kregen die volgens velen zou uitblijven.De fractievoorzitter van de Democraten in de Senaat, Harry Reid, zei dat het vonnis de Irakezen langverwachte gerechtigheid geeft, maar zei ook dat Irak sinds maart 2003 in een burgeroorlog is vervallen en dat „een dictator is ingewisseld voor chaos.”
Reid drong er bij Bush op aan het Amerikaanse volk duidelijk te maken hoe hij ervoor denkt te zorgen dat de VS zich uit Irak kunnen terugtrekken.
In Moskou klonken waarschuwende woorden. De voorzitter van de parlementaire commissie van buitenlandse zaken, Konstatin Kostsjev, zei tegen Radio Moskou Echo dat het „catastrofale gevolgen kan hebben voor Irak als Saddam Hussein wordt opgehangen.”
Europese landen als Nederland, Frankrijk, Italië, Spanje en Zweden lieten weten dat zij de doodstraf principieel afwijzen. Premier Balkenende noemde de uitspraak overigens op zich terecht, gezien de vele slachtoffers van Saddams schrikbewind.
De EU liet in een verklaring weten blij te zijn dat Saddam schuldig is bevonden, maar ook te hopen dat hij niet ter dood zal worden gebracht. Volgens de EU is het voor de nationale verzoening in Irak van het grootste belang dat alle misdaden van Saddams regime worden opgehelderd.
In de Arabische wereld werd gemengd gereageerd. Sommige moslims spraken van goddelijk recht, anderen van een klucht; weer anderen wilden ook Bush en de Israëlische premier Ehud Olmert aan de galg zien.
Bondgenoten van de VS verwelkomden het vonnis. „Ontstellende misdrijven zijn begaan door het regime van Saddam Hussein. Het is goed dat zij die van de misdrijven tegen het Iraakse volk zijn beschuldigd, Iraakse gerechtigheid moeten ondergaan”, aldus de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Margaret Beckett.
Haar Australische ambtgenoot Alexander Downer noemde Saddam een kwaadaardige tiran.
Amnesty International plaatste vraagtekens bij de eerlijkheid van het proces. Volgens juristen uit verschillende landen moet Saddam blijven leven, opdat hij ook berecht kan worden voor andere misdaden. Amnesty is onder elke omstandigheid tegen de doodstraf.