Belangrijk strijdpunt in de twist tussen Rijkswaterstaat en Stichting Boogbrug Vianen -die zich inzet voor het behoud van twaalf vooroorlogse bruggen- is de vraag of de Waalbrug onder de Monumentenwet kan vallen. Daar is in eerdere rechtszaken nog geen onherroepelijke uitspraak over gedaan. De brug heeft nu een voorlopig beschermde status.Onterecht, meent Rijkswaterstaat (RWS). Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft in het verleden een verzoek voor het verkrijgen van een monumentenstatus immers afgewezen. Volgens RWS moet de brug zo spoedig mogelijk gesloopt worden. „We moeten voorkomen dat de brug gevaar oplevert voor scheepvaart en milieu.” De kosten van de gestaakte sloop lopen voor RWS op tot 3 miljoen euro.

Na de afwijzing van OCW diende de Stichting Boogbrug Vianen een zogenaamde complexaanvraag in. De twaalf bruggen, waarvan er drie al individueel als monument zijn bestempeld, zouden dan als geheel een monument worden.

Volgens de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) -de voormalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg en derde partij in de rechtszaak donderdag- is zo’n complexaanvraag echter niet mogelijk. „De Monumentenwet kent alleen het begrip monument, niet het begrip complex.” Een commissie buigt zich op dit moment over de kwestie.

Wat de RACM betreft, maakt de Waalbrug geen kans op een monumentenstatus. „Het kan niet zo zijn dat een afgewezen bouwwerk via de achterdeur van een complexaanvraag toch een monumentenstatus krijgt.” Bovendien is de brug volgens de RACM „slechts een schakel binnen een stelsel van rijkswegen.”

De raadsvrouw van Stichting Boogbrug Vianen uitte ernstige kritiek op de Monumentenwet. Volgens haar is het „onverteerbaar” dat een complex zoals de Stelling van Amsterdam wel als geheel op de Werelderfgoedlijst staat -„dat is toch niet niks”- maar niet onder de Nederlandse Monumentenwet kan vallen.

Volgens Wim van Sijl van de stichting was de eerdere afwijzing door OCW onjuist. „We hebben deskundige rapporten achter ons staan, onder meer van de Raad voor Cultuur.”

Uitspraak uiterlijk 14 november.