„Dit is echt op m’n pad gelegd”
APELDOORN - Native speakers. Vanuit Engeland en Noord-Amerika komen ze naar de reformatorische middelbare scholen om er het talenonderwijs een impuls te geven. Vrijdag wordt Fruytierdocente K. M. Hoogerheide door het Europees Platform ’geridderd’ als Talendocent van het Jaar. „Ik zie het als een bevestiging dat het een goede stap is geweest.”
Nederland zei Katie Hoogerheide weinig. Het was het land dat haar voorgeslacht meer dan een eeuw geleden verliet, maar waar ze zelf maar één keer drie dagen was geweest. Verre verwanten kende ze er niet. Niets trok de studente uit het Amerikaanse Kalamazoo naar het kleine land aan de overkant van de oceaan.Na haar universitaire studie voor muziekdocent lukte het echter niet een passende baan te vinden. Ook het reageren op een advertentie van het Van Lodensteincollege in The Banner of Truth, het maandblad van de Gereformeerde Gemeenten in Noord-Amerika, liep op niets uit. E-mailtjes naar de andere reformatorische scholen leverden echter in korte tijd een benoeming aan de Jacobus Fruytierscholengemeenschap op. „Dit werk is echt op m’n pad gelegd; hier was ik nodig.”
Directielid drs. H. Westerink herinnert zich de dag dat hij zijn nieuwe collega van de trein haalde, 12 augustus 2003, nog goed. „Ze sprak haast geen woord Nederlands. Dat betekende dat in de sectie Engels, in de afdeling Tweetalig Onderwijs (TTO) en overal waar ze in de school maar kwam, Engels de voertaal was.”
„Ook bij de leerlingen”, zegt Hoogerheide. „Ze werden ondergedompeld in het Engels. Ik kon niets in het Nederlands uitleggen en ze konden zelf niets in het Nederlands aan me vragen. Die klassen hebben heel veel geleerd; dat merk je nu nog. Engels spreken werd voor hen een heel natuurlijk iets.
In mijn huidige klassen is dat toch wat minder, want die hebben in de gaten dat ik inmiddels Nederlands spreek. Voordelen heeft dat ook: als ik iemand berisp, komt dat in het Nederlands duidelijker over.”
De nieuwe lerares kwam voor een jaar. „Met mondelinge toestemming van de overheid begon ik mijn werk alvast. Door geharrewar met het sofinummer was het jaar bijna om toen ik eindelijk mijn werkpapieren kreeg. Dat had zo veel energie gekost, dat het logisch was nog een jaar te blijven. En ik ben er nu nog.”
Bijna alles was nieuw en vreemd. „Het kerkelijk leven komt gelukkig sterk overeen met wat ik gewend was, maar in de winkels, de samenleving, moest ik echt mijn weg leren vinden.”
Hoogerheide ging Engels geven. „Dat lijkt makkelijk, maar ik was opgeleid in de muziek, niet voor docent Engels. Ik moest er ook aan wennen om het aan leerlingen te onderwijzen voor wie het de tweede taal is.”
Ook het schoolsysteem is heel anders. „In Amerika volg je alle vakken tot je achttiende. Hier specialiseren leerlingen zich sneller. Dat betekent dat je sneller klaar bent voor een beroep, maar ook dat mensen soms geen idee hebben wat mensen met een ander specialisme doen. Omdat leerlingen vakken mogen laten vallen, zeggen ze ook sneller dat ze iets niet kunnen.”
Een groot verschil is verder dat de scholen hier zo veel geld krijgen, aldus Hoogerheide. „In Amerika moeten de ouders de christelijke scholen zelf betalen. Een speeltuintje bij een school wordt door de ouders bij elkaar gespaard en zelf opgebouwd. Daardoor komen de ouders ook vaker op school dan in Nederland.”
De Apeldoornse docente ontwierp lees- en grammaticagidsen, een digitaal tekstboek en ander lesmateriaal. Ze ontwikkelde de vakken muziek en culturele en kunstzinnige vorming (ckv) voor het TTO, organiseerde e-mailuitwisselingen met buitenlandse partnerscholen, breidde de bibliotheek uit en dirigeert het TTO-koor. „Ik doe alleen maar wat ik zie dat nodig is”, zegt ze bescheiden. „Je ontwikkelt dingen om leerlingen te helpen.”
De school uit zich in de nominatie voor ”Talendocent van het Jaar” -het Europees Platform, dat de internationalisering van het Nederlandse onderwijs wil bevorderen, kent het predikaat dit jaar voor het eerst toe- uitbundiger: „Ze viel direct op door haar didactische vaardigheden en vlotte wijze van communiceren. In een sectie Engels van achttien man en de TTO-collegakring heeft ze al na korte tijd gezag gekregen en enorm veel taken verricht.”
In mei dit jaar volgde een benoeming tot seniordocent. Hoogerheide bezoekt en bespreekt nu lessen van TTO-collega’s. Zowel binnen het tweetalig onderwijs als op het vmbo werkt ze aan verbetering van het talenonderwijs. „Eerst zei ik steeds: Na dit jaar ga ik weg. Maar dat zeg ik nu niet meer. De laatste keer heb ik gezegd: Ik hoop in ieder geval nog een aantal jaren te blijven.”