„Rozen niet te lang alleen laten”
ZUTPHEN - Het geheim van tuinrozen? Steven van Dalen van rozenkwekerij De Wilde in Zutphen glimlacht. „Het zijn net kinderen. Je moet ernaar omkijken en ze niet te lang alleen laten.”
Rozenkwekerij De Wilde is 85 jaar oud. Het bedrijf startte in 1921 op de relatief arme zandgronden in Bussum. Sinds 2002 zit de kwekerij in Zutphen, op de voor rozen betere lichte kleigrond.De Wilde heeft 600 soorten rozen in het assortiment, zegt bedrijfsleider Van Dalen. „Het behapbare deel van de naar schatting 4000 tot 5000 soorten die er op de wereld zijn.”
Trosrozen, Engelse rozen, heesterrozen en stamrozen; rozen zijn er in vele gedaantes. De bloem begint in juli te bloeien en gaat vaak door tot de eerste nachtvorst. Veel rozen geven in de nazomer zelfs nog een toegift in de vorm van decoratieve bottels.
Rozen hebben de mooiste namen: Amber Queen, Guirlande d’Amour, Schneewittchen, Margaret Merril en Blanc Double de Coubert. Goede nieuwkomer is de Augusta Louise. Op de speciale proefvelden test De Wilde elke nieuwkomer een aantal jaren op gezondheid, kleur, geur en bloeiwijze.
Na een geslaagde keuring begint de vermeerdering. Van rozenzaad tot verkoopbare plant in pot duurt de productie van elke afzonderlijke roos ongeveer 3,5 jaar. Voor stamrozen komt hier nog een jaartje bij.
Volgens Van Dalen is het najaar de beste periode om rozen te planten. „Er zit dan nog warmte in de grond, goed voor het wortelstelsel. Zeker dit jaar met de lang doorlopende zomer is het goed planten.”
Tijdens de ”nieuwe oogstdagen” van De Wilde op vrijdag 3 en zaterdag 4 november is het volledige assortiment rozen op de kwekerij aan de Hoveniersweg in Zutphen voorradig. Twee keer per dag (11.00 en 14.00 uur) zijn er rondleidingen waarbij iedere bezoeker een gratis struikroos meekrijgt.
De roos is de koningin der bloemen. De oude Arabieren beheersten de kunst om rozenwater en rozenolie te winnen. De Grieken en de Romeinen, die de roos oorspronkelijk als medicinale plant teelden, gebruikten de bloemen om hun feesten aan te kleden. Ook de plafonds van zalen waar geheime besprekingen werden gevoerd, waren bekleed met rozen.
Joséphine de Beauharnais, de echtgenote van Napoleon Bonaparte, richtte bij haar huis Malmaison een rozentuin in waarin alle destijds bekende rozen stonden. Tijdens de 18e en de 19e eeuw ontstonden er naar aanleiding van dit voorbeeld vele rosaria. Deze pronktuinen stonden vol met allerlei rozensoorten.
Groot-Brittannië gaat door als het rozenland van Europa. „Daar verzinnen ze ook de mooiste namen”, zegt De Wilde. De echte vermeerderaars zitten echter in Duitsland.
De Wilde zet af in heel West-Europa. Aan het oosten van Europa waagt de kweker zich nog niet. „De mensen hebben het geld niet voor dure rozen in de tuin. De snijroos is meer in trek.”
Sinds kort zijn de Engelse geurende rozen („die ruik je echt heel goed”) populair. Voor 2007 voorziet de rozenkweker opkomst van felle, sprekende kleuren. „Rood, geel en oranje zullen eruit springen.”
Zwarte rozen bestaan niet. „Wel heel erg donkerrood, de Black Baccarat. Die is bijna zwart.” De plant kost 10 euro per stuk en is daarmee een van de duurste soorten. „Dat heeft alles met de licentie te maken. De kweker wil er natuurlijk geld aan overhouden.”
Mooie rozen in de tuin spreken absoluut tot de verbeelding. „De romantiek is terug en daar is de roos bij uitstek voor geschikt.” De grond waarop rozen staan dient goed doorlatend te zijn, om te voorkomen dat de planten in te veel water komen te staan. Andere vereisten zijn een zeer lichte plek en genoeg beschutting tegen de wind.
De struiken goed onderhouden is een absolute voorwaarde, stelt kweker Van Dalen. „Veel mensen durven niet te snoeien. Voor het beste resultaat moet je rigoureus het mes hanteren. Terugsnoeien tot een halve meter vinden mensen vaak ver genoeg. Maar ga rustig tot 15 centimeter.”