Bijna twee derde van de Nederlanders is voorstander van een generaal pardon voor alle asielzoekers die onder de oude Vreemdelingenwet asiel hebben aangevraagd en dus vijf jaar of langer in Nederland zijn. Voorwaarde is dat ze zich niet schuldig hebben gemaakt aan een misdrijf.Dat bleek gisteren uit onderzoek van TNS NIPO in opdracht van VluchtelingenWerk Nederland. Het onderzoek verschijnt in de aanloop naar een manifestatie volgende week zaterdag in Den Haag. Diverse organisaties bepleiten dan een generaal pardon voor mensen die minimaal vijf jaar geleden naar Nederland kwamen en nog geen definitief uitsluitsel over hun asielverzoek kregen.

Bijna twee derde van de Nederlanders is voor een generaal pardon. Verrassend?
„Er is al jarenlang een grote groep Nederlanders die voor een pardon is. Lange tijd ging het ongeveer om 50 procent van de bevolking. Dat dit percentage is gegroeid naar 63 stemt ons positief, vooral omdat er ook in de achterban van de coalitiepartijen CDA (63 procent) en VVD (49 procent) steun voor is.”

Bestaat er een kloof tussen opvattingen in de samenleving en die in de Tweede Kamer?
„De kloof loopt door de hele maatschappij, maar er treedt een verschuiving op naar meer voorstanders voor een generaal pardon. De coalitiepartijen wijken alleen, ondanks veel druk vanuit de samenleving, niet af van wat vier jaar geleden in het regeerakkoord is vastgelegd. Intussen zien we wel dat bijvoorbeeld de CDA-achterban recent tijdens een congres door middel van resoluties om een generaal pardon heeft gevraagd.”

Minister Verdonk liet de Kamer vorige maand weten dat vrijwel alle dossiers van mensen die onder de oude Vreemdelingenwet vallen, zijn weggewerkt.
„Het ging indertijd om 26.000 dossiers. Dat is later uitgegroeid tot 38.000 en zal naar verwachting volgend jaar oplopen tot 38.500. Van die totale groep wachten circa 17.000 asielzoekers nog steeds op een definitieve beslissing. Op een deel van de aanvragen is tot nu toe een eerste beslissing genomen. Sommigen hebben daartegen een beroepsprocedure lopen en zijn intussen nog gewoon in Nederland. De minister kan de dossiers wel wegwerken, maar daarmee zijn de mensen nog niet weg.

Uit de oorspronkelijke groep van 26.000 is zo’n 30 procent met onbekende bestemming vertrokken. Sommigen zitten nu in de noodopvang van gemeenten. Het is niet voor niets dat ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten onlangs nog heeft opgeroepen een generaal pardon te verlenen.

Laten we niet vergeten dat er een groep is die gewoon niet terug kán. De praktijk toont aan dat sommige ambassades van landen van herkomst vaak niet of maar mondjesmaat meewerken aan terugkeer. Mensen vallen op die manier tussen de wal en het schip, worden slachtoffer van het systeem. Als het huidige asielbeleid niet het gewenste resultaat heeft, moeten we kijken wat er aan het systeem moet veranderen.”

Volgens minister Verdonk wekken acties voor een generaal pardon valse hoop bij asielzoekers die uiteindelijk gewoon het land zullen moeten verlaten.
„Ons streven is er juist op gericht dat ze het land niet uit hoeven. We pleiten voor een snelle en zorgvuldige procedure voor mensen die op dit moment in Nederland asiel aanvragen. Zij moeten in het eerste jaar en voor een klein deel misschien nog in het tweede jaar definitief weten waar ze aan toe zijn. Laten we nu schoon schip maken en er vervolgens voor zorgen dat mensen niet weer vijf jaar of langer moeten wachten. Iedereen is gebaat bij een snel, zorgvuldig en humaan beleid.”

In het verleden heeft VluchtelingenWerk vaker voor een generaal pardon gepleit. Hoe reëel is de verwachting dat zo’n regeling er ooit zal komen?
„Ik verwacht nog steeds dat het generaal pardon er komt, anders bleef ik er niet voor strijden. Wij werken met duizenden vrijwilligers die dagelijks worden geconfronteerd met schrijnende situaties van mensen die al jarenlang wachten. Het contact met hen motiveert ons om voor een pardon te blijven strijden.”