In Nederland wordt te weinig geïnvesteerd in het leren spreken in het openbaar. Terwijl leerlingen allerlei cijfertjes en tabelletjes voorgeschoteld krijgen, wordt hun nooit bijgebracht hoe zij die opgedane kennis goed kunnen overbrengen. Deze verstoorde balans tussen inhoud en vorm beïnvloedt op een negatieve manier onze concurrentiepositie.De Fortuynrevolte in de politiek valt ook toe te passen op het bedrijfsleven. Mensen zijn zeer gevoelig voor belangenbehartigers die zaken helder en aantrekkelijk kunnen formuleren. Communicatie-experts stellen dat zeker 80 procent van de boodschap rust op de vorm, en maar 20 procent op de inhoud zelf.

In zakelijke contacten in een diensteneconomie als de Nederlandse is presentatietalent helemaal broodnodig. De kracht van het overtuigen komt namelijk overal bij kijken: sollicitatiegesprekken, meetings, consultatierondes en recepties.

Filosoof Stine Jensen stelt zelfs dat de kunst van het presenteren noodzakelijk is geworden voor carrière maken. Presenteren is volgens haar een soort ”impliciet liegen”, waarmee we onze talenten en argumenten kunnen versterken. Het helpt ons tevens bij het smeden van professionele vriendschappen. Om deze reden hebben hooggeplaatste managers veelal weinig vijanden, zo luidt haar redenatie in het recentelijk verschenen boek ”Leugenaars”.

Tegenwoordig hebben veel internationale bedrijven behoefte aan welbespraakte werknemers. Het is weinig opmerkelijk dat onder meer internationale zakenbanken diverse presentaties, panelinterviews en groepsdiscussies hebben ingebed in hun sollicitatierondes. Headhunters zijn steeds meer op zoek naar ”people’s persons”. Met alleen een mooi diploma kom je er niet meer.

Helaas loopt Nederland nog achter de feiten aan. In de Verenigde Staten wordt retorica al vanaf jonge leeftijd met de paplepel ingegoten: zo zijn er de reguliere ”show and tell”-sessies op de basisschool, waar kinderen voor de klas uitleg geven over een favoriete hobby of vrijetijdsbesteding. Daarnaast is een presentatie een noodzakelijk onderdeel van vrijwel elke universitaire module.

Ook de oude Grieken en Romeinen hadden welsprekendheid hoog in het vaandel staan. Het vormde vaste kost in de opleidingen voor kinderen uit welgestelde gezinnen.

De decentralisatie van de tweede fase -die vanaf begin volgend jaar plaats zal hebben- biedt scholen een uitgelezen kans om spreekvaardigheid hoger op de agenda te plaatsen. Wie jongeren leert over de voorbereiding van een theaterstuk bij het verplichte vak cultureel kunstzinnige vorming, de uitvinder van gepasteuriseerde melk (algemene natuurwetenschappen) of de kenmerken van terpen (aardrijkskunde), kan hun op z’n minst ook wat meer vertellen over de technieken die ten grondslag liggen aan een geslaagde presentatie.

De auteur is voormalig landelijk winnaar van de BBC Public Speaking Awards.