In het noorden van de provincie zijn twee Amerikaanse bases, Cobra en Anaconda genaamd. Ook bij de twee Nederlandse bases, in Tarin Kowt en Dew Rawod, zitten nog Amerikanen. Hoeveel het er precies zijn, is niet bekend. Wel dat de Amerikanen veel werken met commando’s die er vaak op uitgaan. In totaal zijn er nog 8000 Amerikanen en zo’n 3000 militairen uit andere landen van de door de VS geleide coalitie in Afghanistan betrokken bij Enduring Freedom.In Uruzgan reageren de Nederlanders laconiek. „Nederland heeft de boel hier nog niet in handen”, zegt William van het Provincial Reconstruction Team (PRT), het team dat Uruzgan probeert op te bouwen. Er bestaat volgens de militairen op het kamp Tarin Kowt een groot tussen verschil tussen hoe men in Den Haag de samenwerking tussen OEF en ISAF ziet, en de werkelijkheid in het veld.

Ook de ’baas’ van de provincie Uruzgan, de Nederlandse kolonel Theo Vleugels, zegt dat „de werkelijkheid” is dat in de provincie ook Amerikanen zitten. „Dat is geen nieuws, dat moeten we accepteren.” Vleugels kan zich voorstellen dat ze de vinger aan de pols willen houden. „Ze zitten hier al vier jaar, en dan wil je dat niet in één keer als zand door je vingers laten glippen.” Dat de Amerikanen mogelijk veel haat zaaien onder de bevolking doordat ze hard optreden, gelooft Vleugels niet. „Zij doen meer dan alleen maar vechten, net zoals wij meer doen alleen maar opbouwen.”

Hoewel Vleugels dus namens de Afghaanse regering de ”chef veiligheid” is in Uruzgan, kan hij geen orders uitdelen aan de Amerikanen op de vier basis. Die bepalen zelf in overleg met Washington welke acties ze ondernemen. Daarna komt Vleugels in beeld. Hij doet aan „synchroniseren en deconflicteren.”

De communicatie met de twee Amerikaanse troepen op de Nederlandse bases is goed, zegt Vleugels. Met de twee troepenmachten in het noorden is „die lijn wat dunner. Ze hebben daar meer hun eigen gebied en de noodzaak om dat in detail te volgen is er niet. Wij komen daar als Nederlanders niet vaak.” Volgens Vleugels zou het wel gemakkelijker zijn wanneer hij alle commando’s uit zou kunnen delen. „Maar over de huidige situatie ben ik niet ontevreden.”

Vleugels kan in uitzonderlijke gevallen wel een halt toeroepen aan de initiatieven die de Amerikanen willen ontplooien in het gebied. „Maar dit moet uiteindelijk door de leiding van de ISAF in Kabul worden goedgekeurd.” Vleugels heeft tot nog toe één keer zijn rode kaart getrokken, zegt hij. Of daaraan ook gehoor is gegeven, wil hij niet zeggen.

Volgens een hoge militair die overzicht heeft over wat er buiten het kamp gebeurt en anoniem wil blijven, zijn de Amerikanen nog onmisbaar. Vooral in het noorden is het zo onveilig dat je „de ene keer zwaait en de andere keer schiet, naar dezelfde man.” De Amerikanen zorgen er in ieder geval voor dat de voorbereidingen die de taliban treffen om aanslagen te plegen ingedamd worden. „Dat scheelt ons heel veel”, zegt hij.

Ook plaatsvervangend commandant William vindt dat de Amerikanen onmisbaar zijn in het gebied. „Wij hebben hier een personeelsplafond ingesteld met deze missie, dit aantal Nederlandse troepen is er, en meer niet. Dan kunnen we de hele provincie dus niet aan. En dat moeten de Amerikanen dan dus maar doen.” Het PRT in Tarin Kowt is nu nog ’te gast’ bij de Amerikanen die een eigen kamp hebben, Forward Operating Base Ripley, dat tegen Kamp Holland aanleunt. Het is de bedoeling dat het PRT deze maand verhuist.

En wat hebben de Amerikanen voor invloed op de opbouwactiviteiten die Nederland aan het opstarten is? Volgens William kunnen de Amerikanen hier voor „frictie” zorgen, „zolang er meerdere eenheden in het gebied zitten. Het zijn twee verschillende missies, met twee belangen. Als er een missie is die alleen maar kwaad in de zin heeft en de andere probeert iets van stabiliteit te brengen, dan is dat een groot verschil.” Wanneer de Amerikanen het gebied verlaten is niet bekend.