Wordt Connexxion doorgaans geassocieerd met bussen, de ”multimodale personenvervoerder” hoort het zelf liever anders. De sneltram in Utrecht, diverse draagvleugelboten in de Randstad en veel verschillende taxidiensten door het hele land heen vormen tenslotte andere takken aan de stam. Het onlangs gepresenteerde superbusidee en de beoogde helikopterdiensten als middelen in de strijd tegen onoplosbare files komen ook mede uit de Connexxionkoker.Spoorvervoerder waren ze al even, maar toch ook weer niet echt. Als onderdeel van de ov-concessie Twente wordt dan al wel Almelo-Mariënberg uitgebaat, maar dat is een niet-geëlektrificeerde lijn waarop nog steeds het gewone NS-materieel op en neer kachelt, weliswaar met een Connexxionsticker op de flanken.

Bij de Valleilijn -in streekjargon de kippenlijn- begint de victorie van de personenvervoerder als échte spooronderneming. Sinds een enkele maand is de vergunning binnen die Connexxion toegang verleent tot het hoofdrailnet van Europa, net als de NS die hebben. De concessie voor de Valleilijn geldt voor vijftien jaar. Binnen zo’n termijn kan en zal er veel gebeuren, zegt commercieel directeur Leon Struijk van Connexxion op het Hilversumse hoofdkantoor. Zo zouden er stations bij kunnen komen: in Hoevelaken, Barneveld-Zuid en Ede. „Maar dat is aan ProRail.”

De vervoerder is verguld met het goedlopende traject dat de provincie Gelderland hem gunde. „Er waren liefhebbers genoeg”, aldus Struijk. De verwachtingen zijn hooggespannen. „Van 2400 dagelijkse reizigers nu, naar 3500 tegen het eind van de concessie.” Daarin zitten dan de ’gewone’, huidige klanten -scholieren, forensen- verwerkt, maar zeker ook nieuwe groepen reizigers, onder wie „mensen die ontdekken dat de trein ideaal is om te gaan winkelen zonder parkeergeld te hoeven betalen.”

Veel extra toevloed zou moeten komen van automobilisten die zich -vanuit het oosten komend- vastrijden op de A1 ter hoogte van Barneveld. „De filedruk wordt steeds zwaarder. Een nieuw transferium ligt pal achter station Barneveld-Noord: je bent toch gek als je die gelegenheid onbenut laat bij binnenkomst van een congestiegebied? We bieden in de spits een kwartierdienst richting Amersfoort. Die gáát mensen trekken. Als wij ons werk maar goed doen.”

En dat is Connexxion stellig van plan, want ov-reizigers lok je alleen met kwaliteit en betrouwbaarheid, blijkt uit talloze onderzoeken. „Openbaar vervoer was lange tijd aanbodgericht. Het zal steeds meer vraaggericht worden. Wat de klanten vragen, bieden we. Wat niet wil zeggen dat we maandelijks dingen gaan aanpassen, maar een dienstregeling van een jaar is wel erg statisch. Niets zal op de Valleilijn in beton gegoten zijn.” Ook gratis vervoer voor doelgroepen op bepaalde tijden sluit Struijk niet uit. „Die mensen gaan het product waarderen en keren er op andere tijden in terug.”

De vijf hemelsblauwe Protostreinstellen die Connexxion bij de Oost-Duitse treinenbouwer Dessau Fahrzeugtechniek (DFT) bestelde, laten nog even op zich wachten. Zolang wordt het oude NS-materieel gehuurd, het zogenaamde Mat-64. Onlangs werd wel de eerste Protos geshowd. Vakbladen reppen over „een supercoole trein”, en dat heeft alles te maken met de inrichting voor doelgroepen. Jongeren worden verwacht in het ”loungedeel” van de trein: veel staanplaatsen, een plasmascherm met muziekzenders en een snoepautomaat.

Aan het andere uiteinde van de uit twee bakken (treinstellen) bestaande treinstellen zijn zitplaatsen eerste klas, waar rust en stilte moeten heersen. In het middendeel van de trein staan gewone stoelen voor doorsnee reizigers: de tweede klas. „Als later blijkt dat in een van de afdelingen structureel plekken tekort zijn, kan er tussentijds eenvoudig iets worden aangepast.”

Behalve deze verbinding door de Gelderse Vallei -34 minuten enkele reis- komen binnen afzienbare tijd andere railconcessies beschikbaar om op te bieden, waaronder Dordrecht-Geldermalsen, de RijnGouweLijn en enkele trajecten in Noord-Holland. Connexxion is zeker geïnteresseerd, „want we willen ook graag een volwaardig spoorbedrijf worden.”

Het personeel voor de Valleilijn -niet afkomstig van de NS- is op dit moment in opleiding. Connexxionwoordvoerder Herman Opmeer: „Op elke trein een conducteur kan niet uit. Met onze vliegende controleploegen denken we het zwartrijden evengoed onder de 5 procent te kunnen houden. Daar hebben we ervaring mee.”