Nauw
David zegt in Psalm 119: „Ik heb mijn wegen bedacht.” Zie, dat is het doorzoeken dat de profeet op het oog heeft als hij tot tweemaal toe zegt: „Doorzoek uzelf.” Zij moeten niet zozeer op andere letten als wel op zichzelf.
Niet: anderen nauw in het oog houden en vreemdeling zijn in het eigen hart. Nee, anderen te onderzoeken is dikwijls niet zo nuttig. Het is doorgaans ook niet mogelijk, want een huichelaar kan zich dekken onder een valse schijn. Daarom is zelfonderzoek het nuttigst. Doorzoek uzelf, uw eigen hart, uw eigen gedrag. Daar dringt de Heere op aan. De mens beproeve zichzelf. Onderzoek uzelf of u in het geloof bent.Omdat het hart arglistig is, eist dit onderzoek wat spoed. Daarom wil Hij niet dat we er zo slordig overheen lopen. Daarom zegt de profeet dit tweemaal. Doorzoek u nauw, ja, doorzoek u nauw, ja, nauwkeurig.
Als men zich geheel onderzoekt, niet alleen het uiterlijke van ons gedrag, maar voornamelijk ook het hart, dan zijn er veel schuilhoeken waar de zonde zich versteekt. Gelijk Achan zijn buit verborg in een schuilhoek van zijn tent. Het is nauw onderzoeken als men niets onaangeraakt laat, als men het lichaam en de ziel, het uiterlijke en het innerlijke onderzoekt en naspeurt. Men moet dat zeer nauwkeurig doen en niets overslaan. Zelfs niet de liefste zonde.
Johannes Beukelman, predikant te Alblasserdam (”Keurstoffen”, 1776)
