De onderzoeker spreekt van een ”zzz-zone”, waarbij prestaties minimaal en mensen extreem moe zijn op een moment dat het niet uitkomt. „Op het verkeerde moment shoppen in New York kan spullen opleveren die je wellicht helemaal niet zou willen hebben”, aldus de onderzoeker.Idzikowski deed namens luchtvaartmaatschappij British Airways onderzoek naar de gevolgen van jetlag. De zzz-zone hangt af van reistijd en bestemming. De gevolgen van een trip van Amsterdam naar New York zijn minder erg dan die van een reis richting het Verre Oosten.

De zzz-zone heeft plaats drie uur voordat je normaal gesproken zou opstaan. „Voor iemand die thuis om 7.00 uur opstaat is de gevaarlijke periode drie uur daarvoor”, legt Idzikowski uit. Wie van Amsterdam naar Hongkong vliegt, krijgt te maken met een tijdsverschil van ongeveer zes uur. „Het betekent dat je zzz-zone tegen 10.00 uur in de ochtend is.”

Wie tegen die tijd direct na een lange vlucht een belangrijke vergadering heeft, moet buitengewoon goed uitkijken. „Omdat je dan extreem moe bent. Goede beslissingen kan iemand dan eigenlijk niet nemen. Autorijden in zo’n periode kan zelfs ronduit gevaarlijk zijn.”

De onderzoeker roept luchtvaartmaatschappijen ertoe op hun klanten beter voor te lichten. „Dat gebeurt vaak niet”, aldus de onderzoeker. „Het zou goed zijn als het cabinepersoneel naast de uitleg over veiligheidsaspecten op lange vluchten ook vertelt hoe de gevolgen van jetlag te voorkomen zijn. Ik zie dat er helaas nog niet direct van komen.”

Jetlag ontstaat als iemand in een vliegtuig door een aantal verschillende tijdzones reist. De biologische klok kan die verandering niet in één keer aan. Het duurt meestal enkele dagen voordat het lichaam een jetlag heeft verwerkt. „Gemiddeld genomen geldt dat iemand voor elk uur tijdsverschil een dag nodig heeft om te herstellen. Dan gaat het om het reizen van oost naar west”, aldus Idzikowski. „De andere kant op heeft een langere hersteltijd. Dan betekent het voor elk uur anderhalve dag.”

Volgens de onderzoeker valt er wel wat te doen om de gevolgen van een jetlag te verzachten. De houding in het vliegtuig is heel belangrijk. „Voor zakenreizigers is dat meestal makkelijker omdat zij betere stoelen hebben. In de toeristenklasse krijgen mensen minder slaap. Ze slapen vaak wel goed, alleen niet in het vliegtuig.”

Verder kunnen de gevolgen van jetlag verzacht worden door niet te veel alcoholische drank te nemen. Veel water drinken is wel goed. Niet te veel eten en af en toe wat oefeningen doen ook.