Woensdagmorgen boden 27 middelgrote gemeenten de Tweede Kamer een rapport aan. Het Rijk frustreert gemeenten in hun armoedebeleid, zo luidt de conclusie.In een garagebox van de Socialistische Partij startte eind 2005 de Voedselbank in Leiden. Met goederen en vooral geld van de Leidse kerken verstrekte de bank per week voedselpakketten aan twintig armlastige huishoudens. Inmiddels ligt dat aantal op negentig per week. „We hebben een wachtlijst van dertig huishoudens.”

Ook het aantal uitgiftepunten steeg. Behalve in de Leidse binnenstad kwamen er ook punten in de noordelijke Merenwijk, Voorschoten, Katwijk en Alkemade. „En dat aantal zal alleen nog verder toenemen.”

Het aantal verstrekte voedselpakketten groeit echter niet. „Met name in de zomer neemt het aantal goederen dat we krijgen af. Een noodoproep in diverse weekbladen heeft ervoor gezorgd dat we de zomer net aan rondkwamen.”

De armoede in Nederland neemt volgens De Raat niet toe. „Armoede is van alle tijden. Sinds de oorlog wordt armoede verzwegen. Mede door het ontstaan van de voedselbanken is er wel meer oog voor gekomen.” Wel is het zo dat veel mensen het hoofd niet meer boven water kunnen houden. „De euro heeft niet echt meegeholpen.”

Drie vierde van de cliënten van de voedselbank zit in de bijstand. „Driekwart van hen heeft schulden, veroorzaakt door ziekte, scheiding, werkloosheid, psychische problematiek.” Verslaafden en dak- en thuislozen krijgen geen voedselpakket, omdat zij al veel voorzieningen hebben, aldus De Raat.

De gemeente Leiden probeert uitkeringsgerechtigden te helpen, „maar sociale diensten zijn logge apparaten. Ik snap niet waarom het zes maanden duurt voordat je een uitkering krijgt. Als je dan studerende kinderen hebt en in scheiding ligt, kom je toch snel in de problemen. Dat soort mensen klopt tijdelijk bij ons aan.”

Bij de intake helpen mensen van de voedselbank cliënten soms met het aanvragen van toeslagen en subsidies waarvan zij het bestaan niet kennen.

Hoe gaat het met de dertig huishoudens zonder voedselpakket? „Voor echte probleemgevallen hebben we een noodpakket. Dat is voor mensen die vreselijk omhoog zitten. Soms staan mensen huilend bij ons op de stoep. Zij krijgen dan voor vier weken hulp en gaan dan naar de wachtlijst.”

Cliënten die twee keer niet opdagen, krijgen geen pakketten meer. „Wij zijn streng. Wij praten eens in de drie maanden of er wat in de situatie is veranderd. Net als in de schuldhulpverlening moeten mensen weer op eigen benen leren staan.”