Het gif, circa 400 ton, werd 19 augustus aan land gebracht vanaf de tanker Probo Koala. Dit schip was ingehuurd door een multinational waarvan de administratie in Nederland is gevestigd, Trafigura Beheer. Kennelijk sjoemelende afnemers dumpten de stoffen her en der in Abidjan. Dit heeft inmiddels zeker zes mensen van het leven beroofd en bijna 9000 mensen zijn ziek geworden door vergiftiging, zo berichtten de VN in Genève.Carlo Piccinini van het Internationale Comité van het Rode Kruis zei maandag in Abidjan dat de samenstelling van het gif en daarmee de eventuele gevolgen voor de volksgezondheid nog steeds niet duidelijk zijn. De Ivoriaanse regering heeft in eerste instantie om 12,5 miljoen euro hulp gevraagd.

Het internationale verdrag van Basel werd in 1989 door een groot aantal staten gesloten om te voorkomen dat rijkere landen hun schadelijke afval in arme landen dumpen. Het verdrag bleek echter een papieren tijger.

In 1995 besloten landen die hadden ingestemd met de oorspronkelijke conventie er een amendement aan toe te voegen. Dat verbiedt de uitvoer van giftig afval van de overwegend rijke landen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) naar landen die daar niet toe behoren.

Ook Europese regelgeving verbiedt de uitvoer van giftig afval naar arme landen. De Nederlandse justitie onderzoekt deze zaak ook. Het is waarschijnlijk het grootste gifschandaal dat ooit in Afrika aan het licht is gekomen, menen milieugroeperingen.

De toezichthouders van het Basel Actie Netwerk hebben echter geklaagd dat de hand wordt gelicht met de Conventie van Basel. Ze eisten afgelopen week opnieuw de onmiddellijke toepassing en handhaving van deze internationale wetgeving, die in veel betrokken landen nog niet is getekend of bekrachtigd. De Verenigde Staten, de grootste producent van giftig afval per hoofd van de bevolking, tekenden bijvoorbeeld helemaal niet.

Giftig afval, zoals grote hoeveelheden afgedankte elektronische apparatuur met giftige bestanddelen, wordt ondanks de conventie naar arme landen versleept. Tal van deze afvalimporteurs, inclusief Ivoorkust, hebben zelf de conventie nog niet geratificeerd.

Ondernemers in de verwerking van giftig afval beleven gouden tijden. Het aanbod groeit en de verwerking in rijke landen wordt duurder. Exporteurs stellen in sommige gevallen dat hun handel geen afval is, maar naar een arm land voor reparatie of recycling gaat.

Afgedankte elektronica gaat ook naar arme landen om te voorkomen dat de kosten van de verwerking in een rijk land de prijs van andere artikelen opdrijft.