Dat stelt onderzoeker B. Jacobs van het Centraal Planbureau (CPB) in een woensdag verschenen publicatie. Die gaat over de gevolgen van de invoering van een belasting voor afgestudeerden of een sociaal leenstelsel ter financiering van de studie van hbo- en wo-studenten.

Volgens Jacobs pleit veel voor een wijziging van de studiefinanciering. Door gebrekkige toegang tot kapitaalmarkten hebben met name studenten uit armere gezinnen moeite hun opleiding te financieren. Ook zijn armere mensen veelal afkeriger van niet-verzekerbare inkomensrisico’s en daarom minder geneigd om die risico’s te nemen bij het volgen van een opleiding.

Rechtvaardigheidsoverwegingen vormen geen belemmering voor een wijziging. Volgens het CPB komt in het huidige stelstel 80 procent van de subsidies terecht bij de rijkste helft van de bevolking. Het CPB doet geen uitdrukkelijke keuze voor academicibelasting dan wel een sociaal leenstelsel.

Bij een sociaal leenstelsel schiet de overheid de kosten van collegegeld en beurzen voor. Ex-studenten betalen de lening inkomensafhankelijk terug door een vast percentage van hun inkomen af te lossen. In een sociaal leenstelsel stoppen afgestudeerden met betalen als hun schuld is afgelost.

Bij een academicusbelasting schiet de overheid beurzen en collegegelden voor aan studenten door uitgifte van staatsobligaties. Ex-studenten, ook de niet-afgestudeerden, betalen gedurende hun werkende leven een vast percentage van hun inkomen terug aan de overheid. Ex-studenten met hoge inkomens betalen meer terug en compenseren zo de verliezen die optreden bij de ex-studenten met lage inkomens die weinig terugbetalen.