Het maandag in Zuid-Afrika gesloten akkoord tussen Congolese en Rwandese onderhandelaars moet overigens nog worden goedgekeurd door de presidenten van beide landen.

Details over het akkoord werden maandag geheimgehouden, maar zijn uitgelekt. Het vredesplan voorziet in de terugtrekking van de ongeveer 30.000 Rwandese militairen en het ontwapenen van Hutu-milities door het Congolese regeringsleger. De Hutu’s zijn overblijfselen van bendes en milities die in 1994 in Rwanda een bloedige poging deden om de Tutsi-minderheid uit te roeien. Na groteske bloedbaden onder weerloze burgers te hebben aangericht, vluchtten ze naar Congo voor de oprukkende guerrillastrijders onder leiding van Kagamé. Deze Tutsi-militair heerst sindsdien over Rwanda. Zijn land exploiteert delfstoffen in Oost-Congo en heeft altijd gezworen er te blijven zolang er Hutu-strijders rondstruinen.

Het effectueren van het akkoord zal naar schatting zo’n drie maanden in beslag nemen, waarna VN-troepen een tijdelijke rol zullen krijgen bij de bewaking van de grens tussen Congo en Rwanda.

Congo wordt sinds 1998 verscheurd door oorlog, nadat Rwanda en Uganda militairen het land instuurden om rebellen te steunen die streden tegen toenmalig president Laurent Kabila. Zimbabwe, Angola en Namibië stuurden soldaten om Kabila te steunen, waarna een langdurige strijd ontstond. Daarbij kwamen naar schatting zo’n 2 miljoen mensen om, de meesten door ziekten en hongersnood die als gevolg van de strijd niet goed konden worden bestreden.

Rwanda steunt de enige Congolese rebellengroepering die nog geen vredesakkoord heeft getekend met huidig president Joseph Kabila, de zoon van de vorig jaar vermoorde Laurent Kabila. Als Congo en Rwanda het eens worden over de voorwaarden voor het beëindigen van de steun van Rwanda aan de Congolese rebellen zal Kabila een brede overgangsregering vormen waarin alle strijdende partijen vertegenwoordigd zullen worden.

Een woordvoerder van de grootste Oost-Congolese rebellengroep, de Rassemblement Congolais pour la Démocratie (RCD), Jean-Pierre Lola Kisanga, heeft dinsdag gezegd dat een vredesregeling voor oostelijk Congo alleen kan slagen als er politieke akkoorden over het landsbestuur worden gesloten. De RCD is kennelijk niet bereid terzijde te worden geschoven door hun vijanden in de Congolese hoofdstad Kinshasa en hun vrienden en sympathisanten in Kigali (Rwanda).