„Onbegrip leidt tot botsingen over geloof”
KAMPEN - De Nederlandse samenleving toont een gebrek aan religieuze empathie, aan het vermogen zich in te leven in het godsdienstig besef van sommige minderheden. Als die empathie ontbreekt, is het moeilijk tolerantie op te brengen.
Dat zei de Tilburgse rechtsfilosoof en ethicus prof. dr. mr. W. van der Burg maandag tijdens de opening van het academisch jaar van de protestantse Theologische Universiteit te Kampen (ThUK).Volgens prof. Van der Burg is er in de samenleving sprake van een „fragmentarisering van het geloof en een marginalisering van de godsdienst”, wat leidt tot wederzijds religieus onbegrip.
Veel Nederlanders zijn niet in staat zich te verplaatsen in „orthodoxe vormen van geloof.” Zij zien kerkgang als een keuze voor een vrijetijdsbesteding zoals ook de hockeyclub die kan zijn, aldus de Tilburger hoogleraar. Wie zo’n beeld van godsdienst heeft, zal weinig begrijpen van de heel andere manier waarop traditioneel gelovigen met godsdienst omgaan. „Men snapt echt niet waarom die gelovigen zo raar doen.”
Andersom is het voor orthodoxen moeilijk zich in te leven in de in hun ogen vage religiositeit of onbepaalde vrijzinnigheid van veel medeburgers, meent de hoogleraar.
In zijn lezing stelde prof. Van der Burg dat deze ontwikkelingen leiden tot botsingen in de Nederlandse samenleving. De oplossing hiervoor zag de Tilburgse gastspreker in de inclusieve democratie, waar iedere burger zich gerespecteerd en gewaardeerd voelt en de kans krijgt zijn stem te laten horen. „Dat lukt niet als we de mensen vragen een deel van zichzelf thuis te laten in de publieke sfeer en bijvoorbeeld aan de SGP vragen dat ze de Bijbel voortaan buiten beschouwing laat.”
De Tilburgse hoogleraar is in zijn lezing ook kritisch over de „beperkte blik van de kerken.” Kerken kunnen niet om genoemde ontwikkeling heen, „omdat fragmentarisch geloven bij hen op de stoep staat.” Dit vraagt volgens de remonstrantse rechtsfilosoof en ethicus om het veranderen van houding: het willen accepteren dat voor velen geloof een marginale zaak en fragmentarische zaak is. „Minder nadruk op de leer en de institutie, meer op de beleving en de beweging. Als dat niet gebeurt, zal een groot deel van de Nederlandse bevolking zich onvoldoende herkennen in de kerk en de theologie en daar buitenom zoeken naar zingevende kaders.”