Uganda en rebellen sluiten bestand
KAMPALA - De Ugandese regering en het Verzetsleger van de Heer (LRA) hebben zaterdag een bestandsakkoord gesloten, dat een eind moet maken aan de wrede strijd die de rebellen de afgelopen negentien jaar met name in het noorden van het land hebben gevoerd.
De onderhandelingsdelegaties kwamen zaterdag in de Zuid-Sudanese stad Juba een wapenstilstand overeen, die naar verwachting dinsdag ingaat. De rebellen van Joseph Kony hebben ingestemd met de voorwaarde dat zij zich terugtrekken binnen enkele afgesproken gebieden in het zuiden van buurland Sudan. Daarvoor hebben zij twee weken de tijd.De wapenstilstand betekent een de facto overgave van de rebellen. De kracht van de rebellen is niet het aantal strijders dat zij hebben, maar het feit dat die strijders zich in kleine groepen hebben verspreid over grote delen van het noorden van Uganda en Zuid-Sudan. Als de rebellen zich terugtrekken in grote groepen naar beperkte gebieden, is het moeilijk om opnieuw met een guerrillaoorlog te beginnen. De ondertekening van de wapenstilstand brengt dus ook een uiteindelijk vredesverdrag dichterbij.
Eerder weigerde de regering een bestand te sluiten voordat er een echt vredesakkoord is, omdat eerdere bestanden niet werden nageleefd. Vrijdag toonde de regering zich toch bereid tot een bestand, als de rebellen drie voorwaarden zouden accepteren en zaterdag stemden de rebellen met dit voorstel in, waarna het akkoord werd ondertekend.
Het LRA houdt officieel al een bestand in acht, maar de afgelopen weken is er desondanks gevochten. Hoeveel rebellen er zijn is niet goed duidelijk. De schattingen variëren van 500 tot 5000.
President Museveni van Uganda heeft amnestie belooft aan Joseph Kony, de leider van de LRA en zijn drie hoogste commandanten. Dat is tegen het zere been van het Internationaal Strafhof in Den Haag. Vorig jaar vaardigde dit strafhof arrestatiebevelen uit tegen Kony en vier van zijn commandanten. Zij worden beschuldigd van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid.
Volgens verslaggever Alex Odongo van de lokale Ugandese krant Rupiny Reporter wil Kony niet terugkeren naar Uganda. Onlangs bracht Odongo een bezoek aan de rebellenleider in zijn schuilplaats in het Garambapark in het noordoosten van buurland Democratische Republiek Congo.
Enkele weken geleden organiseerde de Ugandese regering een reis van onder anderen familieleden van commandanten van de LRA naar het Garambapark. Die reis was bedoeld als verzoeningsgebaar. De gedachte was dat de familieleden tegen de commandanten konden zeggen dat hun niets zou overkomen als zij stopten met vechten en tevoorschijn kwamen uit de bossen.
Volgens Adongo hadden de commandanten van de LRA echter hele andere bedoelingen met het bezoek van hun verwanten. Zij wilden afscheid nemen. Kony heeft bijvoorbeeld tegen vier van zijn vrouwen gezegd dat het goed is als zij opnieuw willen trouwen en een nieuw leven willen beginnen. Deze week werd bekend dat Kony politiek asiel heeft gevraagd in de Centraal Afrikaanse Republiek.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken is en blijft Nederland voorstander van berechting van Kony en de drie andere door het strafhof gedagvaarde commandanten. „Nederland is warm voorstander van een vredesovereenkomst die een einde maakt aan de bloedige oorlog die al twintig jaar woedt in het noorden van Uganda. Maar een onderdeel van die vredesovereenkomst moet zijn dat straffeloosheid wordt bestreden. Wij vinden dat Kony en zijn hoogste commandanten terecht moeten staan in Den Haag. Bovendien gaan we toezien op hoe de verzoening tussen rebellen en bevolking in het noorden van Uganda gaat plaatsvinden.”