Tijdens een persconferentie noemde de 60-jarige Weisglas dinsdag vooral privéredenen. De 24 jaar Kamerlidmaatschap, met werkweken van zestig tot zeventig uur, begonnen zwaar te wegen. Daarnaast loopt een Kamervoorzitter die te lang blijft zitten een zeker afbreukrisico, aldus Weisglas.Hij ontkende dat hij zijn kans op herverkiezing heeft laten meewegen bij zijn beslissing om zich niet meer kandidaat te stellen voor de VVD-lijst. Toch moet ook dat argument door zijn hoofd hebben gespookt.

Want Weisglas mag dan tweemaal gekozen zijn als Kamervoorzitter, en veel goodwill hebben gekweekt met zijn pogingen het parlementaire debat te verlevendigen, zijn populariteit was de laatste tijd tanende. Zijn manier van leidinggeven bij debatten, zijn neiging tot profilering en zijn spitsvondigheden en grappen begonnen steeds meer Kamerleden te irriteren.

Daar kwam nog bij dat Weisglas ook in de VVD omstreden begon te raken, waardoor een hoge notering op de kandidatenlijst niet vanzelfsprekend meer was. In de lijsttrekkersverkiezing binnen de partij koos hij nadrukkelijk de kant van minister Verdonk van Vreemdelingenzaken, terwijl de partijtop vrijwel unaniem de kandidatuur van de latere winnaar Rutte steunde. Dat Weisglas Rutte wat geringschattend wegzette als „het jongere broertje van Wouter Bos” zal zijn carrièrekansen in de partij niet hebben vergroot.

Een punt van overweging was waarschijnlijk ook dat zich een hele stoet spraakmakende nieuwkomers heeft aangemeld voor de VVD-lijst, zoals voormalig BVD-chef Arthur Docters van Leeuwen, ex-journalist Ton Elias en officier van justitie Fred Teeven. Allemaal concurrenten voor een mooie plek op de lijst.

Weisglas kwam in 1982 in de Kamer en behoort daarmee tot de langstzittende parlementariërs. De voormalige ambtenaar en diplomaat maakte vooral naam als woordvoerder op het gebied van buitenlandse zaken en defensie. Hij legde daarbij steeds een goed gevoel voor publiciteit aan de dag. Journalisten die om een leuk nieuwtje verlegen zaten, deden zelden vergeefs een beroep op hem.

Een kabinetsfunctie heeft hij nooit nagestreefd, zei Weisglas gisteren. Hij ergert zich aan politici die alleen daarop uit zijn, voegde hij eraan toe, om vervolgens meteen de naam Docters van Leeuwen te noemen.

In 2002 werd Weisglas Kamervoorzitter. Tot die tijd werd dat baantje „geregeld” via afspraken tussen de grote fracties, maar Weisglas was de eerste die vrij verkozen werd, zoals hij gisteren trots memoreerde. Een jaar later wist hij die prestatie te herhalen, mede doordat de PvdA geen trek had om CDA-kandidaat Verburg te steunen.

Als Kamervoorzitter stond Weisglas steeds op de bres voor het aanzien van de Kamer. Zodra dat naar zijn mening in gevaar kwam, zocht hij de publiciteit. Volgens sommige Kamerleden ging hij daarin wel eens te ver, al werd dergelijke kritiek zelden openlijk geuit.