Plaats: Rome
Park: Villa Doria Pamphili
Oppervlakte: 184 hectare„Waar zullen we elkaar treffen? Bij de Pancratiuspoort of beneden bij Donna Olimpia?” Zulke woorden wisselen joggers met elkaar als ze afspreken om te gaan hardlopen in het park Villa Doria Pamphili. Maar ook wandelaars en anderen die zich laven aan deze groene long van Rome hebben de ruimte in het park. Villa Doria Pamphili is met 184 hectare het grootste stadspark van Rome - zo groot dat Vaticaanstad er ruim vier keer in past.

En net als het Vaticaan was de villa -waaraan aan het park zijn naam dankt- en het omringende terrein privébezit. In 1630 kocht een telg van de familie Panfili of Pamphili (later door huwelijk verbonden met de Doriafamilie) het terrein, waarop vooral onder het pontificaat van Innocentius X -een Pamphili-paus- tuinen en een villa werden ingericht.

De villa, die buiten de stadspoorten ligt, was het buitenverblijf van de Pamphili’s, die de ongezonde stadslucht ontvluchtten blijkens de naam die ze aan hun optrek gaven: Casino di Bel Respiro (Huis van de Schone Lucht). Nadat de gemeente het terrein na de oorlog had aangekocht, werd het als park in 1971 opengesteld voor het publiek.

Het Casino (dat geen speelhol is) en de prachtige dwaaltuin zijn voorbehouden aan de premier, die het gebruikt voor officiële ontvangsten. Voor de rest is Villa Doria Pamphili het domein van joggers, wandelaars enzovoorts. Joggers kunnen een ruim 12 kilometer lang parcours lopen, waarbij ze het gehele park aan zich voorbij zien trekken.

Het is niet zomaar een park met bomen, gras en wat banken, maar net het barokke centrum van Rome in het klein. Je loopt, rent of kuiert langs weelderige fonteinen (met barokke namen als Iris, Venus, Faun en Putto), een theater, een kapel en andere monumentale gebouwen.

Een van de elf ingangen, degene die het dichtst bij het centrum ligt, bestaat uit een reusachtige poort met vier ingangen (die dan ook Poort van de Vier Windrichtingen heet). Die werd er neergezet na de oorlogshandelingen van 1849, toen de Italiaanse nationalist Giuseppe Garibaldi tevergeefs had geprobeerd daar met zijn legertje de stad binnen te komen. Maar de Fransen schoten de paus te hulp en sloegen Garibaldi terug.

Villa Doria Pamphili omvat meer historie, niet vreemd natuurlijk voor een park in de Eeuwige Stad, waar de geschiedenis bezoekers op elke hoek een groet brengt.

Aan één zijde wordt het park begrensd door het tracé van de Via Aurelia, een van de oudste wegen die leiden naar Rome, zoals de uitdrukking zegt. Je kunt het oude Trajaans-Paulijnse aquaduct volgen, dat in antieke tijden (onder keizer Trajanus) en na restauratiewerk in de barok (onder paus Paulus V) bronwater de stad binnenbracht. Er zijn ook nog antieke grafmonumenten - we zijn immers buiten de stadsmuren en de Romeinen begroeven daar hun doden.

De villa -het park dus- heeft ook een veelzijdige flora (de fauna is minder opzienbarend). Aan de westkant is het terrein heuvelachtig en de begroeiing wild, aan de oostkant staan meer bomen en is er een mooie bloementuin. Deze natuurlijke indeling wordt sinds 1960, toen een autoweg het park als een de Berlijnse Muur in tweeën verdeelde, versterkt door een fysieke grens.

Gelukkig heeft een elegante loop- en fietsbrug, die een aantal jaar geleden werd gebouwd, beide delen van het park weer met elkaar verbonden. Eronder cirkelt de koolstofdioxide van het snelverkeer omhoog. Voor joggers een motivatie extra hard door te lopen. Richting het Huis van de Schone Lucht.

Dit is het derde deel in een serie over stadsparken.

Zie ook:
Oase van rust in het centrum van München
Heilige herten en een brandende helling