Koster in kerk Hohenwarsleben overbodig
HOHENWARSLEBEN - De borden spreken elkaar tegen, zo lijkt het. Of misschien heeft een baldadige puber expres het bordje richting een huis gebogen, in plaats van richting de goede straat. Maar even later is hij daar dan toch: de autobaankerk van Hohenwarsleben. Een kerk waar de koster overbodig is. Wanneer je binnenloopt, floepen de lampen vanzelf aan. En even later weer uit.
Boomkruinen overwelven het pad dat naar de deur leidt. Alsof het kerkdak zich buiten voortzet in de natuur. Nergens is een mens te bekennen. Maar de deur is open en als je het portaal binnenstapt, gaan de lampen aan. „Dient de Heere met blijdschap, komt voor Zijn aanschijn met vrolijk gezang”, staat er boven de deur die vanuit het portaal naar de kerkzaal leidt.Binnen is het schemerdonker. Maar als je eenmaal een voet in de kerkruimte hebt gezet, springen er steeds meer lampen aan. Binnen is er overal hout. Aan weerszijden van de kerk en achterin zijn galerijen gebouwd. Voor in de kerk staat, pontificaal en centraal, de preekstoel. Ook boven dit bouwwerk een Bijbelwoord: „Jezus Christus is gisteren en heden Dezelfde en tot in eeuwigheid.”
De kansel lijkt, hoe oneerbiedig dat ook klinkt, nog het meest op een poppenkast. Het ding past hier gewoon niet. Het lichte hout, de opzichte rode gordijnen; het detoneert in deze ruimte.
Zoals zo veel kerkjes in de vroegere DDR leek ook dit gebouw -ruim acht eeuwen oud- eind jaren zeventig aan het verval prijsgegeven. Op Kerstavond 1977 werd hier de laatste dienst gehouden en was het voor iedereen duidelijk dat de kerk langzaam maar zeker zou vervallen tot een ruïne. In 1978 mocht de kerk wegens instortingsgevaar zelfs niet meer betreden worden.
In 1984 werden pogingen gedaan om het dorpsbedehuis toch nog te redden van een wisse ondergang. Maar geldgebrek zorgde ervoor dat het bleef bij wat goedbedoelde pogingen.
Pas in 1996 keerde het tij toen, als gevolg van een kerkbouwdag, 450 bouwvakkers en geïnteresseerden de kerk bezochten en besloten om de ruïne weer op te bouwen. Er werd een stichting opgericht en vanaf 1998 kon met de daadwerkelijke herbouw begonnen worden.
Op 21 september 2002 werd de kerk officieel als autobaankerk in gebruik genomen. Sinds die dag druppelen dagelijks toeristen uit alle delen van het land en uit het buitenland het gebouw binnen.
Vandaag is het rustig. Het zal met het herfstachtige zomerweer te maken hebben. In de bomen rond de kerk fladderen wat duiven, opgejaagd door de gestaag vallende regen. Ze koeren ontstemd. En dan is het weer stil.
In een nis in de zijmuur ligt, zoals in iedere autobaankerk, een gastenboek. Ook hier een automatisch aanspringende lamp. Het laatst geschrevene dateert van twee dagen terug. „Eindelijk stilte en rust na alle drukte op de autobaan”, verzucht een bezoeker.
Dat niet alleen Duitsers, maar ook buitenlanders de autobaankerken weten te vinden, bewijst het stukje dat een Nederlandse mevrouw heeft geschreven. Ze schrijft dat ze geniet van deze „rustplaatsen voor de ziel.”
De Evangelische gemeente van Hohenwarsleben nodigt toeristen uit om gebedspunten in het gastenboek te schrijven, zodat de gemeente in de zondagse kerkdiensten voorbede kan doen. Een mevrouw vraagt gebed voor „haar kwetsbare vader en haar onbezonnen puberzonen.”
Een man schrijft z’n ziel leeg in één zin: „God, bewijs eenmaal deze zondaar Uw genade!”
Dan floept onverwachts het lampje bij het gastenboek uit. De tijdschakelaar is zuinig afgesteld.
Dit is het tweede deel in een serie over autobaankerken in Duitsland. De autobaankerk van Hohenwarsleben ligt aan de A2 (Braunschweig Magdenburg), afslag Irxleben/Hohenwarsleben en is vanuit beide rijrichtingen te bereiken.