Met ruim 57 miljoen inwoners en een oppervlakte van 69 keer Nederland is Congo een van de grootste landen van Afrika. Bovendien kent het land een enorm potentieel aan delfstoffen, zoals goud, koper en diamant. De roerige geschiedenis die het land sinds de onafhankelijkheid in 1960 doormaakte, belette echter een efficiënte exploitatie ervan.Sinds de installatie van de huidige overgangsregering in 2003 trekt de economie weliswaar aan, maar de werkloosheid is nog altijd enorm. Ook de inflatie is niet gestopt.

„In Kinshasa zijn er haast iedere dag betogingen”, zegt Vincent Tohbi. „Veel Congolezen verlangen naar verlichting van hun leven. Met name in de steden is de armoede groot.”

Tohbi beklemtoont dat hij onmogelijk voor de gehele Congolese bevolking kan spreken, maar hij heeft de indruk dat de mensen „enthousiast” zijn over de komende verkiezingen. De eerste democratische stembusgang sinds 1960 is voor velen een teken dat er hoop is voor de toekomst.

Het instituut waarvoor Tohbi werkzaam is, EISA, is in 1996 opgericht ter bevordering van eerlijke verkiezingen, mensenrechten en democratische waarden in zuidelijk Afrika. Het hoofdkantoor bevindt zich in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg, terwijl er bijkantoren zijn in Angola, Burundi, Mozambique en Congo. Tohbi werkt met zijn Congolese afdeling nauw samen met de officiële Onafhankelijke Verkiezingscommissie (CEI) van het land. Daarnaast onderhoudt hij officiële contacten met de overgangsregering van Joseph Kabila en tal van burgerorganisaties.

De instelling krijgt internationale steun van onder meer de Europese Unie en het hulpprogramma van de Verenigde Staten (Usaid).

Tohbi is deze dagen een drukbezet man. EISA heeft veel activiteiten georganiseerd in de aanloop van de verkiezingen om de bevolking te informeren over haar rechten en plichten. De organisatie verspreidde daarnaast muurkranten en liet 23.000 exemplaren drukken van de zogenoemde ”Code van goed gedrag”.

In de preambule van de code conformeren vrijwel alle politieke partijen zich aan democratische, transparante verkiezingen en beloven zij alles wat daar tegen ingaat te bestrijden. Tohbi overhandigde de exemplaren aan de CEI, die het document ook ondertekende.

Volgens de EISA-directeur verloopt het verkiezingsproces tot nu toe „redelijk goed.” Er zijn verschillende incidenten geweest waarbij doden zijn gevallen, erkent hij, maar hij benadrukt dat dit niet aan de orde van de dag is. Perfect geoliede verkiezingen zijn volgens hem ook nog niet te verwachten. „Congo is Zweden of Nederland niet. We moeten bedenken dat dit land meer dan veertig jaar geen democratische verkiezingen heeft gekend. Jarenlang heerste de anarchie hier. Vergeleken met een paar jaar geleden is de situatie enorm verbeterd. Niemand hoeft nu bijvoorbeeld bang te zijn dat de politie tijdens een verkiezingsbijeenkomst opeens begint te schieten.”

Tohbi onderstreept dat Congo nog een lange weg heeft te gaan, maar dat deze verkiezingen een cruciale stap kunnen zijn. „Er zijn honderden internationale experts uit de hele wereld naar Congo gekomen om het proces te begeleiden. Daarnaast zijn er 5000 nationale waarnemers. Er wordt enorm veel energie, expertise en geld in gestoken. Ik heb goede hoop dat het gaat lukken.”

Het verloop van de verkiezingen heeft volgens hem een „enorme impact” op heel Centraal-Afrika. „Congo kan een belangrijke rol spelen in het stabiliseren van de regio, precies zoals het zwakke Congo de laatste decennia er zijn weerslag op heeft gehad.”