Heilige herten en een brandende helling
NARA - Zo’n 140 middelbare scholieren zijn een van de tientallen souvenirwinkels van Nara Park in de West-Japanse stad Nara binnengevallen. De winkel lijkt uit zijn voegen te barsten. Als aasgieren bestormen de jongens en de meisjes de bakken met kitscherige snuisterijen en dozen traditionele Japans zoetigheden. Hun opgewonden stemmen schallen over straat. Een stevige zomerse bries weet de vele tientallen windklokjes te vinden. Hun hoge metalen klanken componeren een mooie symfonie.
Plaats: NaraPark: Nara Park
Oppervlakte: 502 hectare
Voor de winkel ligt een eeuwenoude stenen trap, waarop scholieren afdalen. Uit de stad Kawasaki komen ze, zegt het ronde embleem op hun nette uniform. Blauwe rokken en vestjes met kraakheldere blouses en sokken. Ze worden al snel gevolgd door een klein groepje van schoolmeisjes in grijze uniformen. En onmiddellijk daarna een dertigtal vrouwen van middelbare leeftijd die zichzelf met witte parasols beschermen tegen de felle zon.
Een van hen veegt voorzichtig haar voorhoofd af met een elegant zakdoekje. Het is 30 graden en de wind brengt nauwelijks koelte. Maar de boeddhistische priester die hen begeleidt, lijkt totaal geen last te hebben van de vochtige hitte. In zijn traditionele zwarte gewaad gidst hij hen de trap af, op weg naar een van de vele tientallen tempels die verborgen liggen in het dichtbegroeide park.
Nara Park is uniek. Hoewel het officieel pas sinds 1880 een stadspark is, toen Japan verwoed westerse gewoonten importeerde, bestaat het eigenlijk al 1300 jaar, toen hier de eerste tempels werden opgericht.
Een groot gedeelte van het park bestaat uit voormalige eigendommen van tempels die door de Japanse overheid werden onteigend. Meer dan een eeuw later zijn de priesters daar nog altijd rouwig om. Regelmatig vragen zij de lokale overheid hun grondgebied terug te geven. „Dat zal nooit gebeuren”, zegt een ambtenaar met een grote grijns.
Het park heeft gigantische afmetingen. Officieel meet het 502 hectare. Maar het omvat nog altijd bestaande tempelgronden. Sommige zijn groter dan een gemiddeld stadspark. Het is onmogelijk om te zien waar het stadspark eindigt en overgaat in het eigendom van een tempel. Bezoekers zien geen verschil. Slechts een enkele ingewijde weet dat de tempelbossen en -gronden eigenlijk niet bij het park horen.
Nara Park lijkt daarom stukken groter dan het is. En dat terwijl zo’n 90 procent van het park niet eens toegankelijk is voor het publiek. Het wordt beschermd als primitief woud en is daarom ook tot werelderfgoed verkozen. Nog altijd is 80 procent van het oppervlak van Japan begroeid met bossen. Maar weinig van die bossen bestaan uit de oorspronkelijke Japanse begroeiing. Nara Park vormt daarop een uitzondering.
Al meer dan duizend jaar wordt dit bos als heilig beschouwd. Ook vandaag de dag zijn houthakken en jagen nog altijd verboden. Het bos staat daarom vol met eeuwenoude Kasuga sugi, een ceder die enkel in dit park gevonden wordt. Het zijn enorme bomen met een gemiddelde lengte van 30 meter. Sommige exemplaren zijn zo’n duizend jaar oud. De bomen worden vereerd als zetels van de goden. Vaak dragen zij daarom een kraag van wit papier, de zogenaamde gohei, die de grens aanduidt van een heilige plek.
Hoewel het park tot in de drukke stad reikt, heeft het een fantastische fauna. Herten, everzwijnen, tanuki -een inheemse ’wasbeerhond’ die een belangrijke rol speelt in Japanse mythologie-, eekhoorns, slangen, fazanten en een enorme variëteit aan vogels noemen het park hun thuis.
Elke ochtend, als de mist langzaam optrekt en de donkergroene glooiende bergen zichtbaar worden, verlaten grote groepen herten de dichtbegroeide bossen om de dag onder de mensen door te brengen. Ze worden hier sinds mensenheugenis vereerd als boodschappers van shintoïstische goden en zijn daarom aan mensen gewend.
Winkeltjes verkopen speciale hertenkoekjes. Als echte Japanners hebben de herten geleerd netjes te buigen als ze zo’n koekje te krijgen. Toeristen vinden het geweldig. Omdat de dieren gewend zijn aan mensen, zorgen ze helaas ook voor problemen. Soms lopen ze de stad in, waar ze veel lekkers vinden in moes- en siertuinen. Afgelopen jaar werden 92 herten gedood bij verkeersongelukken. In vijftien gevallen raakten daarbij mensen gewond.
Het zijn niet enkel de vele hectares, de begroeiing en de herten die dit park zo bijzonder maken. Nara Park is tevens het toneel van vele tientallen religieuze ceremonieën. Sommige zijn ernstige aangelegenheden, die plaatshebben achter gesloten deuren, maar andere zijn publieke schouwspelen. Zo wordt bij een van deze plechtigheden ’s avonds een van de berghellingen van Nara Park in brand gestoken. Met de schaduw van een eeuwenoude pagode op de voorgrond en een omlijsting van spectaculair vuurwerk zorgt dit voor een bijzonder effect.
De buigende herten tussen de eeuwenoude tempels en stenen lantaarns, de onvergetelijke festivals en de eeuwenoude historie zorgen ervoor dat een bezoek aan Nara Park je voor altijd bijblijft.
Dit is het tweede deel in een serie over stadsparken.