Vanaf oktober volgend jaar mogen verkopers voertuigen doorleveren aan erkende tussenpersonen die optreden namens klanten in andere lidstaten. Ook krijgen zij de mogelijkheid in hun showroom verschillende merken aan te bieden. Zij dienen wel een duidelijke afscheiding aan te brengen tussen de ruimten waar die worden tentoongesteld. Verder staan de herziene voorschriften toe dat er handel plaatsvindt via supermarkten en autowarenhuizen en via internet.

Duitsland reageerde in de achterliggende tijd sterk afwijzend op de beoogde liberalisering. Kanselier Schröder liet in dit verband scherpe kritiek horen op Brussel. Commissaris Monti (Mededinging) en diens collega’s uit de ploeg van voorzitter Prodi zouden te weinig oog hebben voor de belangen van de industrie. De betrokken sector vormt voor de Bondsrepubliek, die als thuisbasis fungeert voor grote spelers als Volkswagen en DaimlerChrysler, een belangrijke pijler van de economie.

Om enigszins tegemoet te komen aan de bezwaren hanteert het dagelijks bestuur van de EU een overgangstermijn ten aanzien van het opheffen van de zogenaamde locatieclausule. Dit is in afwijking van eerdere voornemens. Dealers zijn pas vanaf oktober 2005 vrij om buiten hun eigen regio of in een ander land een nevenvestiging te openen.

Voorts hebben zij straks niet langer de verplichting om voor het onderhoud van de door hen geleverde voertuigen te zorgen. Dat kunnen zij uitbesteden aan reparatiebedrijven. De fabrikanten moeten aan hen alle benodigde technische informatie over hun modellen, speciale gereedschappen en onderdelen beschikbaar stellen. De gebruikelijke garantie voor de klant geldt in de nieuwe situatie ook voor auto’s die bij zulke garages worden nagekeken.

Monti spreekt van „een stevige en uitgebalanceerde hervorming. We staan een diepgaande, maar weldoordachte concurrentie toe. Dat is goed voor zowel de consument als het bedrijfsleven”, zo zei hij in een toelichting in Brussel. De Commissie beschikt over de bevoegdheid om op dit terrein zelfstandig maatregelen af te kondigen. Wel heeft zij van tevoren reacties ingewonnen van de lidstaten, van het Europees Parlement en van belanghebbenden en hun organisaties.

Onder het aangepaste distributiesysteem vallen ook vrachtwagens en bussen. De automobielhandel was een van de laatste sectoren die vrijstelling genoten van de meeste mededingingsregels binnen de EU.

De Nederlandse Dealer Associatie (NDA) vreest dat als gevolg van de veranderingen de personenauto’s in ons land juist duurder zullen worden. Hier zijn de nettoprijzen, dat wil zeggen exclusief de belastingheffingen (BTW en BMP), laag en meer harmonisatie zou daardoor nadelig kunnen uitpakken voor de koper. De autobrancheorganisatie RAI voorziet eveneens een dergelijk effect.

De Consumentenbond juicht de stappen van Brussel niettemin toe. „Eindelijk krijgt de consument meer keuzevrijheid en wij geloven niet dat in een markt met een sterkere concurrentie partijen snel geneigd zijn hun prijzen fors op te drijven”, aldus een woordvoerster.